De Oekraïense president Volodimir Zelenski sprak Rutte en de andere EU-leiders donderdagavond toe op een ingelaste top over de Russische inval in zijn land. Later op de avond vertelde hij zijn landgenoten in een televisietoespraak teleurgesteld te zijn dat Oekraïne er alleen voorstaat.

Zelenski „respecteert zeer wat wij allemaal doen”, bezweert Rutte. De Oekraïense president weet dat de EU-landen hem niet gewapenderhand te hulp zullen schieten, maar „op alle andere mogelijke manieren zijn we aan het helpen”. De EU-leiders hebben ook opnieuw uitgesproken dat ze zich bewust zijn van de vurige wens van Oekraïne om tot de unie toe te treden, zegt Rutte. „Dat wordt ook gewaardeerd.”

De president, die uit Kiev inbelde „vanuit een soort bunker” in een groen legershirt, heeft „een enorme indruk” gemaakt op Rutte en zijn collega’s, zegt de premier. „Het is een imponerende man. Een man die leiderschap laat zien, die op hele moeilijke momenten er staat en de rust bewaart.”

Of Zelenski en de Oekraïners effect gaan merken van de nieuwe sancties weet Rutte niet. „Maar het zal absoluut effect hebben op Rusland, de oligarchen, de mensen met economische belangen aan de top van de maatschappelijke ladder.” De premier, die twaalf jaar meeloopt in Brussel, zegt zulke zware strafmaatregelen niet eerder te hebben meegemaakt. „En we weten uit het recente verleden dat sanctiepakketten uiteindelijk effect zullen hebben.”

De sancties, die grotendeels overeenkomen met maatregelen van andere westerse landen, geven bovendien een boodschap af, zegt Rutte. „Een signaal dat de hele wereld verenigd is” in verzet tegen de Russische „agressie”.

EU-landen als Italië en Duitsland voelden er volgens ingewijden nog weinig voor Rusland de toegang tot betalingssysteem SWIFT te ontzeggen. Volgens Rutte moeten eerst de nadelige gevolgen van zo’n stap worden onderzocht. Poetin ontsnapt aan persoonlijke sancties om het mogelijk weer aanknopen van besprekingen over een diplomatieke oplossing niet te bemoeilijken.