We gingen samen na wat er nu gebeurd was. De docent had eigenlijk alleen maar gezegd dat hij even naar de gang moest om af te koelen. Niet om straf te geven maar om een extra kans te hebben. En wat daarna allemaal gebeurd was, wist de jongen nauwelijks meer te vertellen. Wel wist hij heel wat andere voorbeelden te geven, dat hij ook zo boos was. Het was niet de eerste keer.

Zo praatten we wat door, tot ik vroeg: „Weet je nog de eerste keer dat je zo boos was?” Want moeilijke momenten van nu hebben vaak te maken met moeilijke momenten van vroeger.

De jongen dacht gelijk aan toen hij 5 jaar was. Ook toen kon hij heel boos worden als het niet goed ging. De juf had bedacht dat hij op de gang moest zitten als hij weer iemand zou slaan. Als hij dan schopte tegen de muur, moest hij nog langer zitten.

Hij herinnerde zich vooral die ene keer. Hij had in de kring een klap gegeven aan het meisje naast hem („met van die vlechten”). Hij moest naar de gang. Door zo’n grote deur die hij bijna niet open kreeg. Maar wel nog hard dicht kon gooien.

Verbaasd was hij dat hij alle details nog wist. Ik gaf hem een papier en liet hem praten en tekenen. Het stoeltje tegenover de deur van het lokaal. De hoge ramen. De kapstok met daarop de namen van de kinderen. „Ik had het derde haakje”, zei hij en hij tekende de paddenstoel die hij als plaatje had. Onder het stoeltje een wat grillige vlek in het zeil, waar hij dan naar keek. In gedachten maakt hij daar dieren van. Hij had toen bruine schoenen aan met een wit stiksel erin, wist hij nog. Hij wist ook nog de psalm die de kinderen op dat moment leerden in de klas.

„Hoe voelde je je toen”, vroeg ik nog. „Zó alleen. Nee, buitengesloten!” zei hij. „Gek, maar ik moet er nu bijna nog om huilen. Ik wilde in de klas zijn. Eigenlijk net als nu.”