De baas van het Australische maritieme museum, archeoloog Kevin Sumption, meldde donderdag „tevreden” dat hij de „laatste rustplaats van een van de belangrijkste en meest controversiële schepen in de maritieme geschiedenis van Australië” bekend kon maken. De ontdekkingsreiziger is omstreden vanwege zijn wreedheid jegens de oorspronkelijke bewoners van de landen die hij wilde koloniseren.

Het beroemde schip, dat James Cook tussen 1769 en 1771 gebruikte voor zijn eerste ontdekkingsreis naar Australië en Nieuw-Zeeland, ligt voor de kust van de Amerikaanse staat Rhode Island. In 1778 werd het schip, dat toen was omgedoopt tot Lord Sandwich, tot zinken gebracht in de haven van het Amerikaanse Newport.

Het museum deed sinds 1999 samen met maritieme archeologen van de Amerikaanse organisatie Rhode Island Marine Archeology Project (Rimap) onderzoek naar de exacte locatie van het schip. Sumption maakte in 2018 al bekend waar het schip ongeveer lag, nadat in een gebied van enkele vierkante kilometers meerdere 18e-eeuwse schepen werden gevonden. Verder onderzoek moest uitwijzen welk schip de Endeavour betrof. Dankzij „archeologisch bewijsmateriaal” is inmiddels duidelijk om welk schip het gaat, stelt Sumption.

Die bekendmaking leidde donderdag tot woede bij Rimap-baas Kathy Abbass, die de conclusie „voorbarig” noemde. Volgens de Amerikaanse organisatie is er sprake van „contractbreuk”, mogelijk veroorzaakt door „Australische emoties of politieke motieven”, stelt Abbass. De Amerikaanse stelt dat het gevonden schip „mogelijk” de Endeavour betreft, maar daar geen „onbetwistbaar bewijs” voor is.

Volgens het Australische museum is nog zo’n 15 procent van het schip intact op de zeebodem. „De focus ligt nu op wat kan worden gedaan om het te beschermen en te behouden”, aldus Sumption.