ICTO, de letters staan voor Interkerkelijk Comité Tweezijdige Ontwapening. De organisatie erachter maakte zich sterk voor afdoende bewapening tegen de Russische dreiging, ook met kruisraketten.

Het moet halverwege de jaren 80 zijn geweest dat ik onder de rook van Rotterdam op een zaterdagse markt een kraampje van het ICTO bemande. Recht tegenover me stonden ze van het IKV, het Interkerkelijk Vredesberaad. Prettig was dat niet, want ze stonden als voorstanders van eenzijdige ontwapening ook figuurlijk tegenover me. Als het Westen de eerste stap tot ontwapening zet, was hun redenering, dan zullen de Russen daarin volgen. Wij ICTO’ers vonden dat maar een gevaarlijke gedachtengang. Ik heb ze daarom op die markt vriendelijk gevraagd te verkassen.

Terug naar vandaag. Naar het waarom van die herinnering aan mijn ICTO-tijd. Ook dat moet te maken hebben met de gespannen toestand aan de Europese oostgrens. Net als in de jaren 80 rolt er ook nu zwaar militair materieel door Europa.

Hoe belangrijk is het om die Koude Oorlogsjaren te hebben meegemaakt? Heel belangrijk, is de overtuiging van Ulrike Franke, een Duitse defensiespecialist. In een essay dat ze vorig jaar schreef voor de digitale denktank ”War on the Rocks” legt ze uit waarom. Franke is bezorgd over het wereldbeeld van millennials, burgers die ergens tussen 1980 en begin 2000 zijn geboren. Een ding staat voor haar vast: we zitten in een periode van geopolitieke conflicten en instabiliteit. Maar, stelt ze, iedereen die te jong was om zich de neergang van de Sovjet-Unie te herinneren (vanaf 1989), groeide op in een wereld van uitzonderlijk langdurige vrede en stabiliteit. Na dertig jaar van internationaal-politieke windstilte zijn millennials vervreemd geraakt van de onstuimige en harde wereld van machtspolitiek. „Die vredige wereld is voor ons normaal, die zit in ons DNA, want we weten niet beter.” Het gevolg is dat millennials een romantische kijk op internationale relaties hebben. Machtspolitiek past niet in hun idee hoe de wereld werkt. „Intellectueel en praktisch hebben we onszelf na al die jaren ontwapend. Nooit was het immers nodig onze strategische spierbundels te oefenen.” Waarom dat een probleem is? Omdat velen in deze groep nu politieke verantwoordelijkheid dragen, stelt Franke. Ze weet het daarom zeker: „Nu de internationale politiek verandert, zijn we verloren.” Haar leeftijdsgenoten lijken die boodschap nog niet te hebben opgepakt. „Mijn generatie hoopt stilletjes dat spoedig alles weer „terug naar normaal” gaat en dat ze weer toekomen aan de oplossing van „de echte problemen.”

Oud-ICTO’ers en ex-IKV’ers weten wel beter. Die voerden 40 jaar geleden al hún machtsstrijd. Op een zaterdagse markt bij Rotterdam. De IKV’ers tegenover mij peinsden er niet over om met hun kraam ergens anders te gaan staan.