„Kerkfusie bepaalt nu de agenda”
De gereformeerden die in 1854 in Kampen de Theologische School voor hun afgescheiden gemeenten stichtten, hadden niet kunnen bevroeden dat in 2004 de hervormde Bovenkerk gevuld zou zijn met protestanten uit de breedte van de Protestantse Kerk in Nederland.
Prof. dr. F. de Lange, rector van de Theologische Universiteit Kampen (ThUK), memoreerde dit maandag in Kampen tijdens de 150e dies natalis (verjaardag) van de universiteit. „Dat het vandaag gevierd zou worden -op 100 meter afstand van de woning van ds. Helenius de Cock aan de Oudestraat, waar de universiteit sinds 1870 is gevestigd- dat het met zo vélen gevierd zouden worden, dat het als Theologische Universiteit van de Protestantse Kerk in Nederland gevierd zou worden, het moet hun voorstelling te boven zijn gegaan.”
De taal en wereld van de eerste docenten, A. Brummelkamp, S. van Velzen, T. F. de Haan en Helenius de Cock (zoon van ds. Hendrik de Cock), staan met anderhalve eeuw ertussen ver van ons af, aldus de rector.
Toch is er, bij alle discontinuïteit, een „ononderbroken” spoor naar 1854. „Omdat daarin een traditie zichtbaar wordt die het waard is herinnerd én voortgezet te worden. Deze Theologische School staat voor 150 jaar predikantsopleiding, 150 jaar opleiding tot de dienst des Woords. En dan mag er veel veranderd zijn in kerk, theologie en cultuur, maar dáárin is Kampen Kámpen gebleven. De context is echter wel veranderd: niet langer afscheiding en kerksplitsing, maar vereniging en kerkfusie bepaalden de agenda.”
In totaal schreven zich voor de cursus 2004-2005 54 nieuwe studenten in, te weten 42 bachelor- (waarvan 13 voltijd- en 9 deeltijd- studenten, en 20 afstandstudenten) en 12 master-studenten (waarvan 10 voltijd en 2 deeltijd). Het totale aantal studenten op 1 oktober bedroeg 227, waarvan 90 voltijd, 71 deeltijd en 66 afstandstudenten.
Prof. dr. E. R. Jonker (praktische theologie) hield een rede met als titel ”Hoezo recht gedaan? Over leren aanvaarden dat Christus jouw recht doet”. Op 6 december 1854, bij de opening van de Theologische School, hield Simon van Velzen zijn oratie met als titel ”Het groot gewigt van het werk van den evangeliedienaar”. Vandaag, in een andere setting, aldus prof. Jonker, staan we net zo goed als 150 jaar geleden voor de vraag wat een evangeliedienaar nu eigenlijk is en heeft te doen in de context van „een gespannen, multireligieuze samenleving.”
Van Velzen somde als docent homiletiek een lijst op van wat een bedienaar van Gods Woord inhoudelijk heeft te verkondigen. Hij heeft het onder andere over „het verwijlen bij den eenigen en algenoegzamen Verlosser” en „over de vergeving der zonden, uit genade, alleen om de toegerekende gerechtigheid van Christus.”
Verschillende zaken hebben wij geleerd anders te zeggen en te zien, zei Jonker, „maar zijn thema’s blijven ook vandaag om verstaanbare taal- en levensvorm vragen.”
De juridische taal wordt ingeschakeld om te kunnen spreken over onder meer schuldig staan voor God en genade vinden in Zijn ogen. „Een grote moeilijkheid voor catecheten is dat veel mensen, ook actieve gelovigen, zich eerder als zoekers naar God verstaan dan als mensen die voor God leven en een relatie hebben die ook in juridische beeldspraak kan worden begrepen”, aldus prof. Jonker.
Bij geloof denkt hij niet zozeer aan een historisch geloof. „Natuurlijk kunnen mensen de gang van zaken in het Evangelie geloven, maar de feiten op zichzelf schenken nog geen geloof. Het geloof gaat wat zeggen als mensen beseffen dat Christus voor hen persoonlijk is geboren en heeft geleefd. Het is niet zo dat het geloof als daad van de mens een basis biedt voor heil en voor de vrijspraak, alsof het heil afhankelijk zou zijn van het al dan niet geloven van mensen. Mensen worden opgeroepen zich toe te vertrouwen aan de toewending van Gods gerechtigheid en te aanvaarden dat er onder en achter de bijbelverhalen recht is in de weg van Jezus.”
Ter gelegenheid van het 150-jarig jubileum van de universiteit werd een viertal eredoctoraten verleend. Mevr. Hanna-Louk van Stegeren-Keizer kreeg er een vanwege haar inzet voor een vernieuwing van de verhouding tussen joden en christenen; Alfons Jaakke voor zijn verdienste als bijbelvertaler; mevrouw prof. dr. Kwok Pui Lan voor haar bijdragen aan de bijbelse theologie; en dr. Radius Prawiro, voormalig minister voor Financiën en Economische Zaken van Indonesië, kreeg een eredoctoraat vanwege zijn inzet voor de ontwikkeling van kerk en theologie in zijn land.
