„Door het fysieke gemis werd duidelijker hoe ik mijn kerk nodig heb”
Kerkdiensten op een ander moment kunnen terugkijken -of luisteren en collecteren via een app of QR-code. Van een deel van de kerkgangers mogen die opties blijven als de coronacrisis verleden tijd is.
Hoe beleeft u het kerk-zijn in coronatijd en hoe ziet u de kerk van de toekomst? Een kleine 2000 leden van voornamelijk de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) en de Rooms-Katholieke Kerk kregen daarover recent tal van vragen voorgelegd. Het onderzoek van de jaarlijkse geldwervingsactie Kerkbalans werd online uitgevoerd. Vrijdag werden de resultaten tijdens een onlinebijeenkomst vanuit de Basiliek in Veenendaal gepresenteerd.
Voor veel respondenten is de waardering voor de kerk sinds de coronamaatregelen niet of nauwelijks veranderd. De meesten antwoorden ”neutraal” (30 procent), ”weet ik niet” (20 procent) of selecteren de opties rondom het midden (7 procent licht oneens; 16 procent licht eens).
„Door het fysieke gemis werd duidelijker hoe ik mijn kerk nodig heb”, geeft een kerklid in een toelichting aan. Een ander merkt op: „Ik vind dat kerken/kerkleden soms zo weinig creatief zijn om ‘aanwezig’ te zijn, terwijl juist in de coronatijd mensen een kaartje/telefoontje zo konden waarderen.”
Ook klinkt er waardering voor medewerkers en vrijwilligers: „Ik waardeer het enorm dat onze kerk er alles aan heeft gedaan om de diensten mooi digitaal vorm te geven. Het gaf een gevoel van troost en betrokkenheid bij elkaar”, zegt een kerklid.
De coronamaatregelen hebben de diensten op diverse manieren veranderd. Bijna een kwart van de ondervraagden (24 procent) geeft aan dat „geen van de veranderingen” behouden hoeven te worden als de crisis voorbij is, terwijl 19 procent ”weet ik niet/geen mening” aanvinkte.
Een derde zou graag het „digitaal meeleven met kerkdiensten” behouden. Ook geeft 39 procent aan het prettig te vinden in de toekomst diensten op een ander moment te kunnen blijven terugkijken of -luisteren. Van 21 procent mag de collecte via een app of QR-code blijven. En 7 procent wil „digitaal contact, bijvoorbeeld in Bijbelkringen of tijdens een webinar” behouden.
Volgende generaties
Als het gaat om de betekenis van de kerk vandaag noemen de respondenten het vaakst dat de kerk voor hen een plek is waar zij hun „geloof met anderen kunnen delen” (27 procent) en waar zij „er zijn voor elkaar” (26 procent). Het „vieren van de sacramenten” is een aspect van kerk-zijn dat vaker door rooms-katholieken wordt gekozen dan door protestanten. De laatsten geven vaker aan dat de kerk voor hen de plaats is „waar God centraal staat” en „waar ik God kan ontmoeten.”
Op de vraag wat de respondenten hopen dat de kerk waarvan ze lid zijn mag betekenen voor volgende generaties, komt een enigszins ander beeld naar voren. De ondervraagden kozen vaak voor een kerk waar komende generaties „kunnen leren, groeien en bezinnen” (38 procent). Daarna volgen „een plek waar zij er zijn voor elkaar” (32 procent) en „waar zij zich veilig voelen” (32 procent). Minder belangrijk vinden kerkgangers de toekomstige kerk als een plek om het geloof met anderen te kunnen delen (19 procent).
Uit de open toelichting op de antwoorden blijkt dat sommige kerkleden hopen dat de kerk met haar tijd mee zal gaan. Zo zegt een respondent: „Kunst is om taal te vinden voor de beleving van de jongeren van nu. Zien waar de behoefte ligt. Verbinding weten te maken met elkaar voor meer dan vluchtige momenten. Alle zintuigen aanspreken in een dienst om optimaal mensen te kunnen bereiken.” Een ander geeft aan: „Onze kinderen moeten zelf een keus maken wat de kerk voor hun kan betekenen.”
Vrijwilligers
Van de ondervraagden zet 35 procent zich als vrijwilliger in voor de kerk. Bij protestanten ligt dit percentage (44 procent) hoger dan bij katholieken (26 procent). Bijna alle kerkleden (94 procent) geven geld aan goede doelen. Dat doen ze vooral aan doelen rondom kerk en levensbeschouwing (67 procent) en gezondheid (58 procent), en aan maatschappelijke en sociale doelen (53 procent) en internationale hulp (48 procent).
Zie ook: kerkbalans.nl.
