RIVM: uitstoot Tata Steel mogelijk hoger dan op papier
De gegevens die Tata Steel opgeeft over de uitstoot van diverse schadelijke stoffen, zijn volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) mogelijk onvolledig. In een onderzoeksrapport signaleert het instituut dat in de omgeving veel hogere concentraties metalen en zogeheten PAK’s worden gemeten dan te rijmen is met de opgegeven cijfers. „Deze gegevens over de uitstoot lijken niet volledig te zijn aangeleverd”, stellen de onderzoekers vast.
Voor bepaalde PAK’s zijn de gemeten concentraties tot wel duizend keer groter dan volgens de onderzoekers te verwachten zou zijn op basis van de officiële uitstootgegevens. Koper kwam tot 50 keer meer voor in de metingen, het metaal vanadium tot 30 keer en lood en chroom tot 5 keer meer dan de berekende waarde.
Blootstelling aan Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK’s) en diverse metalen levert gezondheidsrisico’s op. Uit eerdere onderzoeken is al bekend dat in de regio IJmond aanzienlijk meer mensen lijden aan longkanker dan in de rest van het land. Ook hartaandoeningen en diabetes komen er vaker voor.
Het RIVM raadt aan om „de informatie over de uitstoot van bronnen op het terrein van Tata Steel te verbeteren”. De onderzoekers dringen daarbij aan op meer transparantie. Zo is het onder meer belangrijk om te weten op welke manier de stoffen worden uitgestoten: als stoffen bijvoorbeeld uit een hoge schoorsteen komen, verspreiden ze mogelijk verder over het gebied.
De onderzoekers weten niet precies hoe het komt dat hogere concentraties van bepaalde stoffen worden gemeten dan op basis van milieujaarverslagen en de zogeheten emissieregistratie te verwachten is. Ze geven wel een aantal mogelijke verklaringen. Zo ontbreekt het in de uitstootcijfers aan gegevens over onderaannemers op het terrein van Tata, zoals het bedrijf Harsco. Ook is het mogelijk dat sommige uitstoot, vooral bij incidenten, wordt onderschat. Het treinverkeer op het terrein en de opslag en overslag van kolen en ertsen zijn ook mogelijke bronnen van uitstoot.
Een andere factor die kan meespelen, is het opnieuw opwaaien van stoffen die tot jaren eerder in de bodem zijn terechtgekomen. „Hierdoor kunnen hogere concentraties worden gemeten dan op basis van de uitstoot door Tata Steel verwacht zou worden.”
De provincie Noord-Holland en de gemeenten in de regio hadden om het onderzoek gevraagd, omdat ze willen weten waar de vervuiling precies vandaan komt. Dat was volgens de onderzoekers geen eenvoudige vraag. „Op de stofdeeltjes zit immers geen label van de afzender.” Door de samenstelling van neergedaald stof en stoffen in de lucht te analyseren, komen ze toch tot een heldere conclusie: een „aanmerkelijk deel” is afkomstig van Tata Steel.
