Dit leverde het debat over Rutte IV inhoudelijk op
Twee dagen debatteerde de Tweede Kamer over de plannen van het nieuwe kabinet, Rutte IV. Wat is de oogst?
De voltallige oppositie wil dat het tien dagen geleden beëdigde kabinet-Rutte IV het plan laat varen om de AOW tijdelijk niet één-op-één te laten meestijgen met het minimumloon. Het was van tevoren al duidelijk dat het tijdelijk losmaken van de AOW een belangrijk onderwerp zou worden in het debat. In de Tweede Kamer redt het kabinet het nog zonder steun van een van de oppositiepartijen, maar in de Senaat heeft de coalitie geen meerderheid. Een van de oppositiepartijen in de Senaat zal overgehaald moeten worden. Woensdagavond verwierp de Kamer een motie om de AOW wél te koppelen aan de stijging van het minimumloon. Wel willen alle partijen in de Tweede Kamer dat ouderen, en zeker degenen die naast hun AOW geen of een bescheiden aanvullend pensioen hebben, meer te besteden krijgen. Een voorstel van het CDA daartoe werd Kamerbreed aangenomen. Het kabinet zal voor de zomerstop van het parlement met plannen moeten komen om de koopkracht ook voor die groep te repareren.
Ook toen het over de besparingen op de jeugdzorg ging, vond het kabinet de voltallige oppositie tegenover zich. Dat het kabinet voet bij stuk hield, resulteerde in gekscherende opmerkingen van oppositiepartijen over de wens die het kabinet uitsprak om constructief samen te werken met de héle Tweede Kamer, en niet alleen met de coalitie. Die wens betekent volgens kritische politici maar weinig als het kabinet geen concessies wil doen.
Een ander belangrijk onderwerp was het boren naar gas in Groningen. Voormalig minister Blok van Economische Zaken kwam op de valreep met de mededeling dat in 2022 mogelijk veel meer gas moet worden gewonnen uit het Groningenveld dan eerder gedacht. Dat komt gedeeltelijk door een hogere vraag uit Duitsland, maar vooral doordat een fabriek die buitenlands gas geschikt moet gaan maken voor binnenlandse consumptie later klaar is dan voorzien. Een ruime Kamermeerderheid wil dat het kabinet zoekt naar alternatieven voor extra gaswinning uit het Groningenveld. Alle coalitiepartijen en een groot deel van de oppositie schaarden zich achter een oproep daartoe van D66-fractievoorzitter Paternotte. De Kamer geeft het kabinet zes weken om met plannen te komen om te voorkomen dat extra gas moet worden opgepompt. Rutte heeft toegezegd dat hij zich desnoods persoonlijk zal inzetten om te voorkomen dat Duitsland om meer gas vraagt. Het kabinet beslist uiterlijk op 1 april of het winningsniveau inderdaad omhoog moet. Een ingediende motie van SP en PvdA om de gaswinning niet te verhogen en om „op korte termijn” wettelijk vast te leggen dat de gaswinning uit het Groningenveld per 1 oktober 2022 stopt, werd verworpen.
Op de dag dat de man die inmiddels door het leven gaat als de fakkelman of de fakkeldrager voor de rechter stond én werd veroordeeld, stemde de Kamer voor de instelling van een commissie die onder meer moet analyseren wat de effecten van radicalisering en politieke polarisatie op het democratisch proces zijn. Een motie hierover werd ingediend door ChristenUnie-leider Segers, mede namens tien andere fractievoorzitters. De commissie zou ook aanbevelingen moeten doen „hoe onze democratie beter te weren tegen extremisme, radicalisering en polarisatie, en wat in deze tijd bijdraagt aan de versterking van de democratische rechtsstaat.” Alleen PVV en FVD stemden tegen.
Ook de kabinetsplannen voor een Klimaat- en Transitiefonds (35 miljard euro) en een Stikstoffonds (25 miljard euro) kwamen dinsdag en woensdag aan de orde. Segers en VVD’er Hermans dienden een motie in waarin zij het kabinet vragen de Kamer bij de vormgeving van beide fondsen „nadrukkelijk te betrekken” en recht te doen aan haar budgetrecht. Ook zou de Kamer dit jaar op Prinsjesdag een conceptbegroting van beide fondsen moeten krijgen. De motie, waarin werd gerefereerd aan opmerkingen van de Raad van State en de Algemene Rekenkamer, kreeg alleen geen steun van PVV en FVD. Een motie om de investeringen met de fondsen „steeds te laten toetsen op doelmatigheid en doeltreffendheid” werd verworpen (72-78).
SGP en CDA kwamen met een motie waarin de regering wordt gevraagd om voor Prinsjesdag concrete beleidsvoorstellen te doen om de positie van mantelzorgers, gezinnen en vrijwilligers te versterken. De Kamer stemde unaniem voor de motie.
Een motie van PVV-leider Wilders waarin het vertrouwen in het kersverse kabinet wordt opgezegd, kreeg alleen steun van FVD.