Op beide thema’s werd het kabinet dinsdag hard aangevallen door de oppositie. En ook de coalitiepartijen zitten in hun maag met de koopkrachtplaatjes waar het Centraal Planbureau (CPB) en het Nibud mee zijn gekomen. Daaruit blijkt dat veel groepen er in koopkracht op achteruitgaan en ouderen het meest. Ook de bezuiniging op de jeugdzorg steekt veel partijen. Hierin krijgen zij bijval van gemeenten, die zeggen hiermee geen goede zorg te kunnen leveren. Zolang de bezuiniging overeind blijft, willen ze niet met het kabinet praten over hoe de jeugdzorg verbeterd kan worden, schreef dagblad Trouw vorige week.

Rutte erkent dat de brede achteruitgang van de koopkracht een tegenvaller is waar het kabinet iets op moet verzinnen. De afspraak was dat alle groepen er gemiddeld juist op vooruit moeten gaan. „Al kun je dat natuurlijk niet voor ieder individu garanderen.” Maar de hoge inflatie, veroorzaakt door de gestegen energierekening maar ook door duurdere boodschappen, heeft daar een streep door gezet.

Ook de „politieke realiteit” dwingt het kabinet om de oppositie tegemoet te komen, erkent Rutte. De coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie hebben wel een kleine meerderheid in de Tweede Kamer, maar zijn afhankelijk van andere partijen om wetgeving aangenomen te krijgen in de Eerste Kamer. Vooral GroenLinks, de PvdA en JA21 spelen daarin een belangrijke rol, omdat zij alle de coalitie aan een meerderheid kunnen helpen.

Met de verhoging van het minimumloon willen de coalitiepartijen zorgen dat mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt het beter krijgen. Ook de verhoging van de bijstand helpt het bestaansminimum te verhogen. Maar als ook de AOW meestijgt zou dat miljarden kosten, en ook mensen ten goede komen met een goed aanvullend pensioen. Daarom wil het kabinet eenmalig een uitzondering maken.

Al sinds de jaren tachtig stijgt de oudedagsvoorziening automatisch mee met het minimumloon. De gehele oppositie wil dat dit zo blijft.