Sinds de verkiezingen van vorige week zondag schreeuwen de kranten over grove verkiezingsfraude, maar in de straten van de hoofdstad Boekarest heerst de rust die het straatbeeld in dit jaargetijde kenmerkt. Afgezien van een enkele dakloze zie je hier ’s nachts geen mensen op straat bivakkeren. Geen vlaggen, geen massaal protest. Uit gesprekken met voorbijgangers blijkt eerder onzekerheid. Wat zal het constitutionele hof gaan beslissen?

Vrijdag legde de centrale kiesraad van Roemenië de verkiezingsuitslag voor aan het hof. En alleen deze instantie kan de uitslag geldig verklaren of verwerpen wegens fraude. Wanneer die beslissing precies vallen zal, is nog onbekend, en hetzelfde geldt voor de vraag hoe ze gaat uitpakken.

Als het aan de regerende socialisten van PSD ligt, wordt de uitslag zo snel mogelijk goedgekeurd. Volgens partijchef en presidentskandidaat Adrian Nastase is er niets aan de hand met de verkiezingen. Hier en daar een misser misschien, maar zonder dat dit invloed op de uitslag had.

Toen vorige week zondagavond uit de peilingen bleek dat zijn partij een kleine voorsprong had ten opzichte van de centrumrechtse alliantie voor Gerechtigheid en Waarheid van de oppositie, haastte Nastase zich te verklaren dat zijn partij snel een coalitieregering hoopt te vormen.

De huidige premier hoopte zo de eigen bevolking van zijn daadkracht te overtuigen, uiteraard met het oog op de tweede ronde van de presidentsverkiezingen op 12 december, waarin hij het op moet nemen tegen ijzervreter Traian Basescu.

Anderzijds speelde hij hiermee handig in op geluiden uit Brussel, waar EU-vertegenwoordigers hardop de wens uitspraken dat er snel een kabinet geformeerd zal worden in Roemenië.

Een geheel andere mening is echter oppositieleider Traian Basescu toegedaan, die direct na het bekend worden van de eerste exit polls op televisie verscheen en zijn beklag deed over frauduleuze praktijken. Er zouden bussen door het land hebben gereden met PSD-aanhangers die in meerdere plaatsen hun stem hadden uitgebracht; en de stickertjes op de identiteitkaart die iedere stemmer kreeg, zouden door kwaadwillenden zijn verwijderd om nog een keer te kunnen stemmen. Ook zouden er stempels en stembiljetten zijn verdwenen.

Het verhaal van de touringcars verdween echter geleidelijk naar de achtergrond toen een veel geraffineerder en systematischer opgezette methode boven water leek te komen. Ingewijden van de oppositie verklaarden vrijdag voor deze krant dat de fraude van de verkiezingen in eerste instantie is gerealiseerd door het vernietigen van stemmen die op de oppositie waren uitgebracht.

Met name op het platteland, van oudsher toch al het bastion van PSD, zijn lokale kiesraden ingeschakeld bij het onopvallend ongeldig maken van oppositiegunstige stembiljetten door het plaatsen van een of meerdere extra -en dus foutieve- stempels. Hierdoor kwam tijdens de stemmentelling van afgelopen maandag een onwaarschijnlijk groot aantal ongeldige stemmen naar voren.

In Roemenië worden de voorzitters van de lokale stembureaus benoemd door de districtsbesturen, die in grote mate door de huidige PSD-regering worden bestuurd. In de meeste steden maakten ook oppositieleden deel uit van de kiesraden, in veel plattelandsgemeenten echter niet.

Volgens de oppositie stopte de vervalsing hiermee niet. Eenmaal aangekomen bij de centrale kiesraad zouden de ’ongeldige’ stemmen toebedeeld zijn aan de regeringspartij PSD en presidentkandidaat Adrian Nastase. Dit zou gebeurd zijn op elektronische wijze, door aanpassingen in de software op de computers van de kiesraad waarmee de tellingen werden gerealiseerd.

Zo was inderdaad voor iedere toeschouwer duidelijk dat tijdens het optellen van de afzonderlijke resultaten op de betreffende dag, het aantal ’ongeldige’ stemmen daalde, terwijl de winst van de PSD-PUR-unie in dezelfde mate toenam. Volgens de oppositie sneed het mes zo aan twee kanten. Met een relatief kleine fraude (4 tot 5 procent) kon de regeringspartij een resultaat behalen van 8 tot 10 procent, een percentage dat, tot niemands verbazing, iets meer is dan de voorsprong die de partij heeft op het oppositieblok van Traian Basescu.

Hoe het op dit moment verder moet, weet eigenlijk niemand. De voorzitter van de centrale kiesraad, Dan Ghergut, stelde de afgelopen dagen dat hij alle beschuldigingen van de oppositie verwerpt, omdat er geen bewijzen voor zouden zijn. Roemeense kranten berichten echter dat de hakkelende Ghergut slechts een stroman is van het huidige PSD-kabinet.

Wegens het vellen van controversiële vonnissen tijdens zijn loopbaan als rechter zou hij nu een gemakkelijke prooi voor chantage zijn. Mensenrechtenorganisaties als ProDemocratia en de meeste politieke partijen hebben zich inmiddels aan de zijde van Basescu geschaard. De extremistische partij Groot-Roemenië, die zo’n 12 procent van de stemmen binnenhaalde, lijkt hiermee een onverwachte (en door velen ongewenste) bondgenoot van de DA-alliantie van Basescu te kunnen worden.

Basescu op zijn beurt moet tot nu toe niets hebben van de partij van Vadim Tudor. Daarentegen hoopt hij op steun van de Hongaarse UDMR, die echter juist géén bezwaar maakte tegen de verkiezingsuitslag en in de afgelopen jaren graag samenwerkte met PSD. De Roemeense politiek bevindt zich duidelijk in een impasse.

Onzekerheid over de uitspraak van het constitutionele hof wordt verdubbeld door een patstelling tussen de politieke partijen. Door de huidige verkiezingsuitslag, in het midden latend of deze het gevolg is van grove fraude, zijn er minstens drie van de vier parlementspartijen nodig voor een meerderheidscoalitie. En alle uitgedachte scenario’s stokken vooralsnog bij twee partijen. De politieke spanning in Boekarest is dus voorlopig nog niet uit de lucht.

A. Kom is oud-docent Roemeens aan de Universiteit van Amsterdam, redacteur van het Roemenië Bulletin en actief als tolk-vertaler.