Aanpassing kiesrecht in VS riskante operatie
Voor de tweede keer in goed een week tijd heeft de Amerikaanse president Joe Biden een fel getoonzette toespraak gehouden. In de stad Atlanta zei hij „met alles wat in hem is” de democratie en het recht van iedere Amerikaan om zijn stem uit te brengen te zullen verdedigen.
De keus van Biden om zijn rede in Atlanta te houden is niet willekeurig. De plaats is niet alleen de hoofdstad van de staat Georgia, maar geldt ook min of meer als het symbolische centrum van het zuiden van de VS waar de Afro-Amerikanen een dominante bevolkingsgroep vormen. Dit was de plaats waar de zwarte Amerikanen in de jaren zestig onder leiding van dr. Martin Luther King veel protestbijeenkomsten hielden tegen de rassendiscriminatie.
Met zijn optreden in die stad heeft Biden de Afro-Amerikanen het signaal willen geven dat hij zeker ook hun democratische rechten wil verdedigen. De algemene klacht is namelijk dat de aanpassing van de regels in de verschillende Republikeinse deelstaten vooral de zwarte kiezer treft.
Dat verbetering van het Amerikaanse kiesrecht noodzakelijk is, wordt door veel burgers in de VS gedeeld – ook door burgers en politici die niet meegaan in de bewering van Donald Trump en zijn partijgenoten dat bij de laatste verkiezingen op grote schaal is gefraudeerd. De verschillen tussen de deelstaten in regels en procedures zijn groot. Dat geeft verwarring. Dat Republikeinen echter selectief zijn in hun aanpassingen, waardoor ze de indruk wekken bepaalde bevolkingsgroepen bewust uit te sluiten, is schadelijk voor het aanzien en vertrouwen in de Amerikaanse democratie. Biden heeft daarmee een punt.
Toch valt er het nodige af te dingen op de aanpak van de president. Met zijn scherpe kritiek op de Republikeinen wakkert hij opnieuw de verdeeldheid aan. Verdere polarisatie is echter het laatste waarop de VS zitten te wachten.
Biden wekt met twee harde toespraken in een week de indruk dat hij een begin heeft gemaakt met de verkiezingsstrijd voor de komende stembusronde –in november– voor de Congresverkiezingen. Hij weet dat zijn partij dan grote kans maakt in het defensief gedrongen te worden. Maar of het dan helpt dat hij zich steeds meer keert tegen de Republikeinen, dus ook tegen de gematigden in die partij, is maar de vraag.
Dat Biden nu aandringt op snelle hervorming van het kiesrecht heeft er ook mee te maken dat hij tot nu toe weinig grote successen heeft geboekt. Afgezien van een plan tot verbetering van de infrastructuur heeft hij nog weinig bereikt. Met zijn pogen om het kiesrecht te hervormen wil Biden proberen ten minste nog een fors politiek wapenfeit op zijn naam te zetten.
De spannende vraag is of hem dit lukt. Voorlopig is hij nog niet zeker van voldoende steun in de Senaat voor zijn hervorming van het kiesrecht. Als dit ook mis gaat, zal hij de geschiedenis ingaan als een zwakkeling en tussenpaus die niet veel verder kwam dan op de winkel te passen.