Hoge CO2-prijs maakt vervuilen duurder en scheelt klimaatsubsidie
Bedrijven betalen een steeds hogere prijs om koolstofdioxide (CO2) te mogen uitstoten. Naarmate het duurder wordt om de broeikasgassen de lucht in te blazen, wordt het financieel aantrekkelijker om die uitstoot te vermijden. Dat kan door de productie te vergroenen, of door CO2 op te slaan. Een van de grootste en meest vergevorderde projecten op het gebied van CO2-opslag in Nederland, het Rotterdamse Porthos-project, komt met de huidige CO2-prijs in de buurt van kostendekkend - zonder miljardensubsidies van de overheid.
Porthos, waar bedrijven als Shell en ExxonMobil aan meedoen, kost volgens Havenbedrijf Rotterdam zo’n 80 euro per ton aan opgeslagen CO2. De CO2-prijs is dat punt inmiddels voorbij: Europese uitstootrechten werden dinsdag verhandeld voor ruim 83 euro per ton. Als het prijspeil zo hoog blijft, kunnen de deelnemers aan het project de kosten grotendeels zelf dragen, bevestigt een woordvoerder van het havenbedrijf na berichtgeving door de Volkskrant. „Grofweg klopt dat. Die 80 euro is wel een gemiddelde. Sommige deelnemende bedrijven zitten daar iets boven, andere iets eronder.”
Voor Porthos is maximaal 2,1 miljard euro aan overheidssubsidie beschikbaar. „De overheid past het verschil bij tussen de kosten van emissierechten en de kosten van de afvang en opslag”, legt de woordvoerder uit. Als dat verschil nul is, blijft het geld in de subsidiepot zitten. Het kan dan aan andere klimaatvriendelijke projecten worden uitgekeerd. Per jaar wordt achteraf bekeken hoeveel subsidie nodig is.
Sinds begin november is de Europese CO2-prijs al met ruim 40 procent gestegen. Vergeleken met het begin van dit jaar is de prijsstijging helemaal groot: toen lag de prijs onder de 30 euro per ton. Dat heeft verschillende oorzaken. Een daarvan is de opzet van het handelssysteem: de totale hoeveelheid emissierechten vermindert ieder jaar. Zo ontstaat schaarste en dat drijft de prijs op.
Emissierechten verdwijnen bovendien nog sneller van de markt doordat de Europese Unie (EU) zijn klimaatdoelen voor 2030 heeft aangescherpt, legt de woordvoerder van het Havenbedrijf uit. Andere kenners wijzen ook op de lage temperaturen en de hoge gasprijs. Doordat gas zo duur is draaien kolencentrales op volle toeren. Voor de uitstoot die zij veroorzaken moeten ook weer emissierechten worden gekocht.
Ook lector Energietransitie Martien Visser van de Hanzehogeschool merkt op Twitter op dat energiebesparing door de hoge CO2-prijs „nog aantrekkelijker” wordt. Hij becijfert nog een ander effect van de hoge prijzen: dit jaar haalt de overheid, die emissierechten verkoopt, ongeveer een miljard euro meer op dan vorig jaar.
