Toch volgen zij de ontwikkelingen in hun vaderland op de voet. Velen zijn tijdens de verkiezingen speciaal naar hun geboorteplaats afgereisd om hun stem niet verloren te laten gaan. Velen hebben permanent telefonisch contact met hun achtergebleven familieleden en vrienden, sommigen verlaten zelfs Rusland om hen te vergezellen bij de demonstraties.

Over één ding zijn de meesten het met elkaar eens: de Russische autoriteiten en de Russische media geven bewust een onjuiste voorstelling van zaken over de ontwikkelingen in hun land. Vooral het beeld dat Oekraïne op dit moment is verdeeld in een pro-Russisch oosten en een nationalistisch westen heeft volgens hen weinig te maken met de werkelijke situatie.

„Ik bel constant met mijn familieleden die in het oosten en op de Krim wonen”, vertelt Natalja Netsjitailo. „Ze zijn zonder uitzondering tegen afscheiding van het westen en zien ook geen signalen van separatisme om zich heen.” Volgens de 25-jarige tandarts is de gesuggereerde tegenstelling tussen etnische Russen en Oekraïners onzin. „Steun voor Joesjtsjenko vind je overal in het land en staat geheel los van etnische of regionale afkomst.”

Olech Tarasjenko is het helemaal met Netsjitailo eens. „Ook in Donetsk (Oost-Oekraïne, de machtsbasis van Janoekovitsj, red.) is een belangrijk deel van de bevolking tegen de huidige machthebbers. Maar ze is bang dit publiekelijk te tonen vanwege de criminele sfeer die er heerst. Huurmoorden zijn er aan de orde van de dag, de macht is er tot in het extreme gecorrumpeerd.”

Volgens de 36-jarige manager („noem liever niet de naam van mijn bedrijf in je verhaal”) heeft Rusland een enorme fout gemaakt met de openlijke steun aan de „crimineel Janoekovitsj.” „Het heeft daardoor juist veel sympathie onder de Oekraïense bevolking verloren.”

Maria Bojka meent ook dat de intensieve Russische bemoeienis met de verkiezingen juist extra afstand heeft gecreëerd tussen de Oekraïense bevolking en Rusland. De 45-jarige manager van een groot bedrijf (ook hij wil dat zijn onderneming anoniem blijft) is hartstochtelijk voorstander van Joesjtsjenko als president. „Als democraat en voorstander van betere contacten met het Westen zal hij een beduidend meer beschaafde stijl van leiden van het land en economie er op na houden dan de huidige machthebbers.”

Ook Irina Antosjevskaja steekt haar openlijke steun voor Joesjtsjenko niet onder stoelen of banken. Ze heeft aan haar auto een oranje lint gebonden en rijdt daarmee provocerend door Moskou. Ook op haar werk -ze is juriste bij het internationale kantoor Couder Brother LLP- gaat ze de discussie niet uit de weg. „Ik leg mijn Russische collega’s uit wat er werkelijk aan de hand is in Oekraïne. Dat wijkt nogal af van de beelden die zij op de Russische televisie zien. Overigens heb ik een heel goede verstandhouding met hen en de meesten zijn solidair met mij.”

Antosjevskaja is het afgelopen weekend in Lviv geweest, waar ze heeft meegedemonstreerd met haar vrienden en kennissen. „Ik heb er niets gemerkt van etnische of religieuze tegenstellingen. Iedereen is solidair, ik verwacht daarom geen bloed en geweld.”

Ook Natalja Polisjoek spreekt in Moskou openlijk en met veel emotie over haar steun voor Joesjtsjenko. Twee keer vloog ze naar Kiev om te kunnen stemmen. Indien de tweede verkiezingsronde opnieuw zal worden gehouden, zal ze samen met haar man zeker weer naar Oekraïne reizen.

„Dit is een doorslaggevend moment voor de verdere ontwikkeling van ons land. Of terug naar de donkere Sovjet-tijden óf voorwaarts naar meer democratie en welvaart”, aldus de vice-president van de investeringsmaatschappij Delta Private Equity Partners.

„We moeten voorkomen dat Janoekovitsj aan de macht komt als gevolg van criminele en cynische manipulatie van de verkiezingen. Het is daarom van het allergrootste belang dat de stemmen worden herteld om eerlijke verkiezingen te waarborgen.”

Dat er op grote schaal verkiezingsfraude is gepleegd ten gunste van Janoekovitsj is voor haar een feit. Ze heeft daarover van haar vrienden een groot aantal getuigenissen gehoord. Ook zag ze video-opnames hiervan, gemaakt door een OVSE-waarnemer op de Krim.

„Als het inderdaad opnieuw tot verkiezingen komt, overweeg ik zelf waarnemer te worden. Ik denk ergens in een afgelegen gebied in het oosten. Maar dan niet alleen, want het is daar in verkiezingstijd echt gevaarlijk. Ik ben ook best wel bezorgd dat de autoriteiten met geweld zullen provoceren. Dat zal hun de kans geven geweld te gebruiken tegen onze mensen om zodoende opnieuw controle te krijgen over de situatie.”

Tatjana Filipenko is er ook niet gerust op dat de huidige politieke crisis in haar land vreedzaam zal aflopen. „President Koetsjma is een heel sluwe politicus en het is moeilijk voorspelbaar hoever hij zal gaan om de macht te behouden”, zegt de 32-jarige financieel specialiste. Ze hekelt verder het door de Russen gecreëerde beeld als zou Joesjtsjenko anti-Russisch zijn en Janoekovitsj een Russenvriend. „Die tegenstelling is kunstmatig. Niemand in Oekraïne wil van Rusland af.”

Zelf komt ze uit Lviv en is er vorige week geweest om mee te demonstreren. Maar veel familie van haar woont in het oosten, onder meer in Donetsk. „Meer dan de helft daar is voor Joesjtsjenko. Maar de Russische media negeren dit feit volledig en doen voorkomen alsof iedereen voor Janoekovitsj is.”

Maar een aantal Janoekovitsj-aanhangers in Moskou bewist dit. „De Russische televisie toont juist veel te weinig de massale aanhang die onze kandidaat in die gebieden heeft”, meent Viktor Negljad. „Dankzij de intensieve samenwerking met Rusland gaat het de laatste jaren een stuk beter met onze economie. Janoekovitsj is voor een verdere verbetering van deze betrekkingen, en dat is dus alleen maar goed voor Oekraïne.”

Ook Valeri Roedko meent dat Janoekovitsj staat voor meer economische groei en betere betrekkingen met Rusland. „En dat is ons broedervolk, kijk eens hoe veel familiebanden we over en weer hebben. En Poetin steunt ons op de moeilijkste momenten.”

De grote steun die Joesjtsjenko momenteel krijgt in de straten van Kiev en andere grote steden in Oekraïne kan de 35-jarige ingenieur moeilijk begrijpen. „Toen Joesjtsjenko premier was, ging het heel slecht met ons land. Grote werkloosheid en massale kapitaalvlucht. Waarom dan nu zo veel steun?”

Negljad weet het antwoord. „Het zijn allemaal jongeren die je op de straat ziet, het is één grote, georganiseerde show. En dat toont direct aan dat Joesjtsjenko een onverantwoordelijke en weinig serieuze politicus is. Nee, dan Janoekovitsj, die is pas écht verantwoordelijk. Zijn aanhang gaat niet massaal de straat op omdat ze weet dat dit vroeger of later tot geweld zal leiden.”