Tweede ronde moet Chileense presidentsverkiezingen beslissen
De eerste ronde bij de presidentsverkiezingen in Chili heeft geen beslissing opgeleverd. Met 94 procent van de stemmen geteld, gaat de uiterst rechtse kandidaat José Antonio Kast aan kop met ruim 28 procent van de stemmen. Hij zal het in de tweede ronde op 19 december moeten opnemen tegen de linkse kandidaat Gabriel Boric. Die komt in de eerste ronde uit op 26 procent van de stemmen.
Beide kandidaten blijven daarmee ruimschoots onder de 50 procent, die nodig is om de verkiezingen al in de eerste ronde te beslissen. In de tweede ronde kan de aanhang van de nummer drie, de bekende econoom Franco Parisi, weleens de doorslag gaan geven. Parisi, die in de Verenigde Staten woont, Chili tijdens de campagne niet één keer bezocht en bovendien niet meedeed aan de debatten, behaalde desondanks bijna 13 procent van de stemmen.
De stembusgang is de meest gepolariseerde in het Zuid-Amerikaanse land sinds de herinvoering van de democratie in 1990, toen de dictatuur van Augusto Pinochet ten einde kwam. En zij komt twee jaar na grootschalige protesten in Chili, toen mensen massaal de straat op gingen om betere levensomstandigheden te eisen.
Bij de presidentsverkiezingen staat onder meer de toekomst van het neoliberale Chileense economische model op het spel. Chili trekt door zijn vrijemarktsysteem veel investeringen aan. De economie wist daardoor geruime tijd snel te groeien. Maar lang niet iedereen in het land profiteerde daarvan. De laatste tijd gaat het economisch een stuk minder en is het al lange tijd onrustig in het land.
Toch belooft de 55-jarige Kast onder meer de vennootschapsbelastingen te verlagen en alle vrijemarktvoorzieningen in het land te behouden. Hij combineert die neoliberale economische politiek met beloftes hard op te treden tegen misdaad en immigratie in te perken. Kast wordt wel vergeleken met de Amerikaanse ex-president Donald Trump en de Braziliaanse president Jair Bolsonaro.
Boric, een 35-jarige voormalig studentenleider, wil juist de belastingen voor bedrijven verhogen, het pensioenstelsel reorganiseren en de sociale uitkeringen verhogen. Ook wil hij strenge milieuregels introduceren en de rechten van inheemse bevolkingsgroepen versterken. De demonstraties van 2019 leken hem stevig in het zadel te helpen. Lange tijd had hij een comfortabele voorsprong in de peilingen. Maar onvrede over de aanhoudende politieke onrust, in combinatie met het breed levende gevoel dat de criminaliteit in het land snel toeneemt, bracht Kast de laatste tijd weer helemaal terug in de race. De tweede ronde in december lijkt een nek-aan-nekrace te worden.