Al snel na de ontploffing van een taxi voor een ziekenhuis blijkt dat de 32-jarige dader, die als enige door de aanslag overleed, een bekende is van de Kerk van Engeland in Liverpool. Hij volgde daar jaren geleden als moslim een Alpha-cursus; een kennismaking met het christelijk geloof. De man, die eerst als Emad al-Swealmeen door het leven gaat, laat zich in 2015 dopen. Twee jaar later, in 2017, wordt hij als lid van de kerk bevestigd. Bij zijn nieuwgevonden geloof hoort ook een nieuwe naam: Enzo Almeni. De keuze voor die naam toont zijn obsessie met de autosport aan; hij vernoemt zichzelf naar Enzo Ferrari, autocoureur en oprichter van automerk Ferrari.

De keuze van al-Swealmeen om aansluiting te zoeken bij de kerk en zich te laten dopen, volgt een jaar nadat in 2014 zijn asielaanvraag voor het eerst is afgewezen. Hij heeft voor dat moment al een hele reis afgelegd: geboren in Irak, daarna verhuisd naar de Verenigde Arabische Emiraten, vervolgens vertrokken naar Syrië en Turkije.

Swealmeen vecht de afwijzing aan, maar in april 2015 bepaalt een rechter dat de keuze om hem geen asiel te verlenen de juiste is. In juni maakt de man weer bezwaar tegen dat besluit, zonder succes: in augustus van datzelfde jaar wordt hij opnieuw afgewezen.

Speculaties

Het is een voedingsbodem voor speculaties en aannames dat de moslim precies in het jaar dat hij wordt afgewezen, interesse begint te tonen in het christelijk geloof. Zeker nadat duidelijk wordt dat hij in januari 2021 opnieuw een asielaanvraag deed, onder zijn nieuwe naam. Zou hij het christendom hebben willen gebruiken om wel asiel te krijgen? Vast. Zouden kerkleiders te naïef zijn geweest over de echtheid van de bekering van de man? Zeker. Op feiten gebaseerde antwoorden ontbreken echter.

Zaken als deze zijn ontzettend complex. Julia Bicknell, een voormalig BBC-journaliste die tot op heden de kwesties rond asielzoekers en bekeerlingen in Europa op de voet volgt, wil daarom ook niet specifiek op de zaak ingaan. Zij kan het niet begrijpen dat anderen nu wijzen naar de Kerk van Engeland, naar kerkleiders die mogelijk het gevaar dat sommige asielzoekers vormen niet serieus zouden nemen of naar de naïviteit binnen kerken om asielzoekers hartelijk welkom te heten.

Bicknell weet mede uit persoonlijke ervaring –ze steunde een familie die asiel aanvroeg– hoe lastig een asielprocedure is en welke verbeteringen het asielsysteem nodig heeft. Niet alleen in het Verenigd Koninkrijk, maar ook in andere Europese landen.

Kleur

De journaliste noemt als voorbeeld asielzoekers uit Pakistan en Iran, die op grond van geloofsvervolging asiel aanvroegen. „Die kregen dan de meest willekeurige vragen voorgeschoteld. Welke kleur is de Bijbel? Dat zegt helemaal niets. Zwart is gebruikelijk, maar iemand kan ook een roze Bijbel hebben. Welke data en heiligen staan er op de heiligenkalender? Niet alle christenen kennen precies zo’n kalender.”

Die feitelijke vragen, daar moeten beoordelaars van een asielaanvraag volgens Bicknell zich niet op richten. Zij is er juist voorstander van dat er kwalitatief goede vragen worden gesteld. Vragen als: Wat betekent het voor u om als een christen te leven of welk verschil heeft het in uw leven gemaakt dat u nu een christen bent?

Het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken werkt aan verbeteringen en geeft sinds een jaar of vier godsdiensttrainingen aan medewerkers die asielaanvragen behandelen, zegt de Britse journaliste. Toch blijven de onderliggende problemen met het asielsysteem volgens haar vooralsnog onbehandeld, zoals te weinig materiële en mentale steun vanuit de overheid aan asielzoekers. Of dat de kennis van kerkleiders in het asielproces niet echt serieus wordt genomen, terwijl zij juist degene zijn die deze mensen kennen, omdat ze hen week in week uit zien en spreken.