„Wij willen een eindtekst voor de Europese top, die aangeeft dat het doel nog open is", aldus de Oostenrijkse regeringsleider.

Minister Bot van Buitenlandse Zaken wees het idee van een speciaal partnerschap in plaats van een lidmaatschap voor Turkije dinsdag meteen van de hand. Turkije is kandidaat voor het lidmaatschap van de Europese Unie en niet voor iets anders, vindt Bot. Dat is ook zo door alle EU–landen, inclusief Oostenrijk, afgesproken en bevestigd op EU–toppen in 1999 en 2002, aldus Bots woordvoerder dinsdag.

Nederland presenteerde maandag een tekstvoorstel, waarin nog is open gelaten of er onderhandelingen moeten beginnen. Als besloten wordt tot onderhandelingen, moeten deze wel gaan over lidmaatschap. Nederland stelt daarbij tal van voorwaarden aan Ankara. Oostenrijk, dat al langer kritisch is over gesprekken met Turkije, gaat nog wat minder ver dan Nederland en wil de besprekingen een neutraler karakter geven.

Onder voorzitterschap van premier Balkenende moeten de Europese Regeringsleiders halverwege volgende maand een besluit nemen over het beginnen van gesprekken met Turkije. In 2002 kreeg Ankara nog extra huiswerk mee van de EU–leiders. De regering–Erdogan zegt nu aan die eisen, vooral op het gebied van mensenrechten, te hebben voldaan.

Nederland wil de mogelijkheid creëren dat minimaal negen lidstaten aan de noodrem kunnen trekken om de gesprekken op te schorten of stoppen, bijvoorbeeld als Turkije uit de pas loopt met de mensenrechten. Ook vindt Nederland dat de Turken Cyprus officieel moeten erkennen. Verder moet er de mogelijkheid blijven bestaan voor een permanante ban op de komst van nieuwe Turkse arbeidskrachten naar de EU, zo blijkt uit ontwerpteksten.