Woensdag presenteerde klimaat-Eurocommissaris Frans Timmermans een wetsvoorstel om ontbossing aan te pakken, schadelijke uitvoer van afval te beperken en de bodem te verbeteren. Dat is nodig omdat de wereld de afgelopen dertig jaar meer regenwoud en ander bos verloren heeft dan de Europese Unie groot is, zo constateerde Timmermans. De grote boosdoener is de landbouw die voor de productie en levering van rundvlees, soja, palmolie, hout, cacao en koffie meer grond zoekt.

Wil een boer leveren aan de EU, dan wordt in het wetsvoorstel geopperd om eerst het gevaar op ontbossing in het land van herkomst in te schatten. Is er een hoog risico, dan volgen er strengere controles en voorwaarden. De maatregelen gaan ook gelden voor afgeleide producten zoals chocolade, leer en meubels. Volgens de milieuorganisaties is het wetsvoorstel een stap in de goede richting, maar gaat het niet ver genoeg omdat bijvoorbeeld rubber en mais buiten schot blijven, net als financiële instellingen die investeren in bedrijven die bossen schaden.

„Banken, verzekeraars en pensioenfondsen gaan volledig vrijuit terwijl ze met miljarden euro’s de klimaatcrisis aanwakkeren. Bovendien vallen mensenrechten en cruciale natuur - zoals savannes - buiten de boot”, aldus Wouter Kolk van Milieudefensie. Sigrid Deters van Greenpeace stelt dat consumenten „de garantie moeten hebben dat niets in hun winkelmandje hen medeplichtig maakt aan natuurvernietiging”.

Daarom moet het wetsvoorstel volgens Greenpeace verbeterd worden op meerdere punten. Het moet niet alleen kijken naar bossen, maar naar alle ecosystemen. Daarbij moeten alle afgeleide grondstoffen en producten met risico op natuurverwoesting onder de maatregelen vallen en alle productielanden hetzelfde beoordeeld worden. Ook moet het verboden worden schade aan ecosystemen te financieren. Milieudefensie voegt toe dat de rechten van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen beter verdedigd moeten worden. Zo zouden industriële bedrijven en houthakkers hun licenties moeten overdragen aan ecologische bosbeheerders van lokale gemeenschappen.