Wat uiteindelijk de gevolgen zijn voor de jonge zelfstandige staat, valt nauwelijks te overzien. Zelfs een tweedeling van het land in een oostelijk pro-Russisch deel en een westelijk pro-Europa deel lijkt tot de serieuze mogelijkheden te behoren, al heeft vertrekkend president Leonid Koetsjma maandag te kennen gegeven daar niets voor te voelen.

„Business as usual”, meldt ING Bank in Kiev. Hetzelfde geluid valt te beluisteren bij Philips Ukraine Ltd, al valt de drukte wel wat tegen. „December hoort hier de drukste tijd te zijn, en januari ook gezien de gregoriaanse kalender, maar daar is nog geen sprake van”, aldus algemeen directeur Joost Leeflang maandag.

Leeflang is verrast door de enorme emotionele betrokkenheid van zijn personeel. „Zij hebben het gevoel dat als ze nu niet hun stem laten horen en niets doen de oneerlijke rolverdeling van de macht en de corruptie doorgaan. Het personeel gaat in de pauzes uit eigen initiatief naar buiten om brood en worst te kopen voor de betogers en de demonstranten koffie te brengen.”

Bij Van Hoof, een bedrijf dat zaden voor agrarische gewassen verkoopt, komen minder telefoontjes binnen dan gebruikelijk. De afnemers zijn enigszins terughoudend geworden door de politieke onzekerheid van de laatste tijd. „Op kantoor is eigenlijk niets te doen”, meldt eigenaar en directeur Adri van Hoof vanuit Kiev. Zijn bedrijf heeft 45 werknemers in Oekraïne. Vorig jaar bedroeg de omzet omgerekend 12 miljoen euro.

Ongerust is de ondernemer niet. „Mijn goederen liggen opgeslagen en zolang de koers van de euro tegenover de lokale hrivna stijgt, worden mijn spullen alleen maar meer waard”, redeneert de Nederlander, die sinds 1994 met zijn zaak in Oekraïne actief is.

Bang voor een tweedeling in een oostelijk en een westelijk deel, is Van Hoof niet. „Met die dreiging willen de politici de zaak alleen maar op de spits drijven. Oekraïne wordt echt niet gesplitst.”

Van Hoof rekent uiteindelijk op een herverkiezing met de pro-westerse kandidaat Viktor Joesjtsjenko als winnaar. De Nederlandse zakenman vraagt zich daarbij af of dan de rust in het land meteen weerkeert. „Welke koers de politiek zal varen, zal niet meteen duidelijk zijn. Ik kan me voorstellen dat de partij van Janoekovitsj toch voor problemen gaat zorgen als iemand anders aan de macht komt dan haar leider.”

Ook Guido van Engelen, van meubelbedrijf Homemakers-99, stelt dat de klad erin is gekomen. „We merken dat we iets minder orders krijgen, maar doordat we nu in het hoogseizoen in onze branche zitten valt alles nog mee.” Ook de regionale spreiding van zijn onderneming dempt de terugloop in bestellingen.

Van Engelen gelooft evenmin in een tweedeling binnen het land. Daarvoor heeft de industrie in het oosten te zwaar geïnvesteerd in de banden met Kiev. „Uiteindelijk draait alles om geld. Velen willen hun eigen bedrijven beschermen, maar zij hebben ook belangen in de hoofdstad. Daarom zal Oekraïne nooit in tweeën uiteenvallen.”

Hij verwacht dat er straks een herverkiezing uit de bus komt. Veel liever heeft de meubelmaker dat er snel een oplossing voor de huidige patstelling wordt gevonden. „Het belangrijkste is dat alles in dit land gewoon verder kan gaan. Als de economie inzakt zijn de bedrijven veel slechter af.”

Zijn bedrijf heeft zeventig werknemers en draaide vorig jaar een omzet van 3 miljoen Amerikaanse dollar.