Geestelijk aspect ontbreekt in biografie stadhouder Friso

Recent verscheen er een nieuwe biografie over Friso. Dr. R. P. de Graaf beschrijft daarin „het tragische leven” van de prins. Archiefonderzoek leidde tot verrassende vondsten. Interessant is bijvoorbeeld het verslag over de verdrinkingsdood van Friso dat bijna zestig jaar later werd opgetekend uit de mond van de toen ruim 70-jarige Adriaan van der Sluijs. Hij was in 1711 als knechtje van de veerman ooggetuige van de gebeurtenissen. Uit de studie van De Graaf blijkt dat Friso een dapper man was. Uitvoerig wordt er aandacht besteed aan de Slag bij Malplaquet in 1709. Friso schreef aan zijn moeder: „Ik schrijf Uwe Hoogheid een paar regels om haar te zeggen dat we slag hebben geleverd, tegen vijanden die zeer sterk verschanst waren achter heggen en een retranchement. Deze affaire was zeer bloedig, maar dankzij God hebben wij ze bedwongen. We kamperen met onze rechtervleugel in het dorpje Longeville, waaruit de vijanden zich hebben teruggetrokken. Godzijdank gaat het met mij goed, hoewel twee van mijn paarden onder mij gewond raakten.”’ Veelzeggend is de regel onderaan het briefje: „Ik vraag U.H. mijn erg lieve zusjes te verzekeren van mijn vriendschap.” Ook die zorgzame karaktertrek van Friso krijgt in het boek van De Graaf aandacht. Het verloop van de Slag bij Malplaquet gaf toen en later aanleiding tot uitvoerige discussie en ook kritiek op de prins. De bekende Rotterdamse predikant A. Hellenbroek hield anderhalve week na de slag een preek over 2 Samuël 19:1-5, waarin hij het voor de legerleiding (waartoe Friso behoorde) opnam. ## Geestelijk leven Er staan bijzondere illustraties in het boek. Zo is een afbeelding opgenomen van een hemd dat Hendrik Casimir I waarschijnlijk droeg toen hij in 1640 bij Hulst door een kogel getroffen werd. Die illustratie roept het verslag in herinnering van de veldpredikant die hem op zijn sterfbed bijstond. Een onopgesmukt verhaal dat getuigt van het genadewerk van Gods Geest in het hart van deze oudoom van Friso. Naar dergelijke getuigenissen zoekt men in het nieuwe boek echter tevergeefs. Zelfs de laatste woorden die Johan Willem Friso uitriep voordat hij in de golven verdween („Heere, ontferm U mijner, wij vergaan”), ontbreken. Datzelfde geldt voor de reactie van zijn echtgenote Maria Louise nadat ze op de hoogte was gesteld van het overlijden van haar man. Haar biograaf, J. A. de Chalmot, vermeldde dat ze „met mond en hart” mocht zeggen: „Hij is de Heere; Hij doe wat goed is in Zijn ogen.” Ds. J. Creyghton uit Haarlem –hij diende de gemeente van Leeuwarden van 1704 tot november 1711– herinnerde de prinses er in december 1711 aan „hoezeer Jehova Zijn genade in Christus u heeft doen ondervinden te midden van al uw droefheden, die waarlijk bitter zijn geweest, en waaraan ik niet anders dan met de alleruiterste smart kan denken en ook niet zonder tranen daarvan schrijven. Maar u zult toch immers gaarne willen belijden, dat Jehova Zich aan uw ziel niet onbetuigd heeft gelaten, Die onze gebeden die wij voor Zijn genadetroon met uw godvruchtige ziel uitstortten, genadiglijk heeft verhoord.” ## „Overblijfsels van vroeger eeuw” Groen van Prinsterer gaf in zijn ”Handboek der Geschiedenis van het Vaderland” een goed getuigenis van de weduwe van Johan Willem Friso, die door de Friezen Marijke Meu werd genoemd. Hij citeerde daarbij uit de levensbeschrijving van De Chalmot. Deze vermeldde over haar geestelijk leven dat het „geen uitwendige godsdienstigheid en onberispelijke wandel alleen” was, „hoedanig de hedendaagse mode gewoon is godvruchtigheid te noemen, maar het hartveranderend genadewerk van de Heilige Geest.” Er zijn bronnen in overvloed voorhanden die dit getuigenis bevestigen. Maar aan wat Groen in zijn geschiedschrijving van groot belang achtte, wordt nu vaak vrijwel geen aandacht besteed. „Wie zou niet gaarne arbeiden en zwoegen zelfs, om aan vergetelheid, wellicht aan het bederf, overblijfsels van vroeger eeuw te ontrukken? (...) Overblijfsels waarin zo dikwijls het werk des eenvoudigen christelijken geloofs ingedrukt staat, en die ook hierdoor ter krachtige aansporing tot ware historie-beoefening kunnen strekken!” Zouden we juist ook in deze tijd, waarin geprobeerd wordt om alles wat aan het christelijk geloof herinnert zo veel mogelijk op te ruimen, deze woorden van Groen niet ter harte moeten nemen? _Friso. Het tragische leven van Johan Willem Friso (1687-1711), Ronald de Graaf; uitg. Boom, Amsterdam; ISBN 9789024436767; 384 blz.; € 29,90_

Geestelijk aspect ontbreekt in biografie stadhouder Friso

Koninklijk Huis

RD.nl in uw mailbox?