Faiza Oulahsen, hoofd Klimaat en Energie bij Greenpeace Nederland, zei dinsdag dat de stap van het ABP „ontzettend belangrijk is” en „opnieuw duidelijk maakt dat de tijd van kolen, olie en gas voorbijgaat.” ABP Fossielvrij twitterde meteen: „Deze mega overwinning hebben we te danken aan jarenlang actievoeren door onvermoeibare docenten, ambtenaren, waterschappers, wetenschappers, politieagenten en jongeren.”

Volgens verschillende experts zal het besluit van ABP impact hebben op de koersen van bedrijven als Shell. Fieke van der Lecq, hoogleraar pensioenmarkten aan de VU Amsterdam, zegt dat de aandelen van fossiele producenten sin stocks zouden kunnen worden; aandelen die als onethisch worden gezien.

Het ABP dat de pensioenen van alle Nederlandse ambtenaren belegt, had al jaren te maken met groeiende kritiek –zowel van buitenaf als van binnenuit– op zijn beleggingen in de fossiele industrie.

Het fonds gaf dinsdag aan de beleggingen in de olie- en gassector en de kolenbranche stapsgewijs te verkopen. Het merendeel hiervan zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2023 verkocht zijn. Het gaat om een belegd vermogen van in totaal ruim 15 miljard euro, bijna 3 procent van het totaal belegd vermogen van het ambtenarenpensioenfonds.

Pensioenfonds ABP is niet het enige dat afscheid neemt van alle beleggingen in de fossiele industrie. Recent kozen metaalfonds PME en het Pensioenfonds Horeca & Catering al voor zo’n beleggingsstop. Andere grote partijen, bijvoorbeeld zorgfonds PFZW, kiezen er bewust voor om nog wel te blijven investeren in „verduurzamende” olie- en gasbedrijven zoals Shell.

Tot nu toe probeerde het ABP in gesprek te gaan met bijvoorbeeld de oliebedrijven waarin het investeert. Zo hoopte het fonds zijn invloed als aandeelhouder te gebruiken om de bedrijven aan te zetten tot vergroening. Eerder dit jaar schreef het ABP in een factsheet: „Als wij onze fossiele beleggingen verkopen, geven we één keer een signaal af, maar zijn we onze invloed kwijt.”

Versnelling

Maar bij nader inzien ziet het ABP „onvoldoende kans” om op deze manier een forse versnelling van de energietransitie te bewerkstelligen, aldus ABP-bestuursvoorzitter Corien Wortmann in een toelichting op het besluit. „We zijn de afgelopen jaren terecht aangesproken op de belofte die bedrijven hebben gedaan om te vergroenen. We willen concreter laten zien in ons beleid waar de ondergrens ligt.” Ze hoopt „een inspiratie te zijn voor andere fondsen. We zullen allemaal een stap moeten zetten.”

Producenten van fossiele brandstoffen hadden woensdagmorgen nog niet gereageerd.