De kwestie zal „aangeroerd” worden, schrijft de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel in zijn uitnodiging aan de regeringsleiders en staatshoofden. Michel wil niet dat de top gegijzeld wordt door de ruzie. Al was het maar om Angela Merkels waarschijnlijke afscheid na zestien jaar bondskanselierschap en 107 EU-toppen niet te bederven. Zij is van de dialoog, niet van de confrontatie.

Maar de ontwikkelingen negeren kan ook moeilijk. De Poolse premier Mateusz Morawiecki heeft volgens EU-bronnen zelf gevraagd te mogen spreken en wie wil reageren mag. Premier Mark Rutte staat al in de startblokken. De Poolse regering ondergraaft de rechtsbasis van de EU met haar toenemende greep op de rechterlijke macht en opstelling dat het EU-recht niet altijd voorrang heeft op de Poolse grondwet. Daarom steunt Nederland financiële maatregelen tegen Warschau, zal Rutte zeggen, zoals de Tweede Kamer hem ook heeft verzocht.

Volgens ingewijden hoeft er „niet lang” over te worden gesproken en kunnen ze daarna in pais en vree aan tafel. De Europese Commissie onderzoekt intussen welke weg het beste te bewandelen, bijvoorbeeld naar het Europees Hof van Justitie stappen of EU-subsidies opschorten. Het Poolse coronaherstelplan ter waarde van 36 miljard euro heeft ze vooralsnog niet goedgekeurd.