De fiscale aftrek van VUT- en prepensioenpremies wordt geschrapt, zodat werknemers langer moeten doorwerken. In plaats daarvan komt de zogeheten levensloopregeling. Via deze regeling kunnen werknemers tegen een gunstig belastingtarief 2,1 jaarsalaris bij elkaar sparen, waarvan ze, in overleg met hun werkgever, een tijdlang met verlof kunnen of alsnog eerder kunnen stoppen met werken.

Alleen GroenLinks en SP stemden donderdagmiddag tegen. Volgens GroenLinks hebben De Geus en Wijn onvoldoende duidelijk kunnen maken dat de plannen daadwerkelijk leiden tot een hogere arbeidsparticipatie van ouderen. De SP vindt dat de solidariteit uit de oude regelingen „compleet ontbreekt” in de nieuwe wet. Bovendien twijfelen beide partijen of de invoeringsdatum (1 januari 2006) kan worden gehaald.

Voor dat laatste wenste ook de PvdA „geen verantwoordelijkheid” te nemen. Toch steunde de partij het wetsvoorstel, omdat het na het sociaal akkoord tussen kabinet, werkgevers en vakbonden „sterk is verbeterd.” Desalniettemin kritiseerde de PvdA het kabinet net als GroenLinks dat het „totaal niet duidelijk heeft kunnen maken welk resultaat voor de arbeidsparticipatie valt te verwachten.”

Minister De Geus wees erop dat dit afhangt van de inspanningen van werkgevers en werknemers. „Als we onze voorstellen zonder sociaal akkoord hadden doorgevoerd, had u van mij een klip en klaar antwoord kunnen krijgen. Door het sociaal akkoord hangt het succes bewust af van de inzet van werkgevers en werknemers.”

De Kamer bracht donderdag nog wel diverse wijzigingen aan in het wetsvoorstel. Zo worden werknemers die in de bijstand komen niet eerst gedwongen hun verlofspaarpot „op te eten” voordat ze een uitkering ontvangen. Ook nam de Kamer een amendement van GroenLinks aan waardoor 55-plussers die nog van de VUT gebruik mogen maken, een hogere uitkering tegemoet kunnen zien als ze langer doorwerken.

De Kamer wil verder dat het kabinet een aparte levensloopregeling voor zelfstandigen gaat opzetten. Daarnaast moet het kabinet een stokje steken voor de mogelijkheid dat werknemers hun opgebouwde prepensioenrechten gebruiken voor consumptie. Ze mogen dat geld alleen aanwenden om hun oudedagspensioen of verlofspaarpot te spekken.

Ook moet het kabinet onderzoek doen naar de mogelijkheden van een flexibel pensioensysteem, waarbij mensen desgewenst voor of na hun 65e levensjaar hun oudedagspensioen krijgen. VVD, D66, GroenLinks, LPF en ChristenUnie steunden een motie van de PvdA. Vorige week zei De Geus nog grote bezwaren te hebben, donderdag liet hij die varen, omdat in de motie staat dat 65 jaar het uitgangspunt blijft.

De Kamer stemde niet in met een politiek gevoelig amendement van de VVD om van de levensloopregeling een zuiver vroegpensioenproduct te maken wanneer werknemers daarvoor kiezen. Het verlofsparen zou voor deze groep dan onder de Pensioen- en spaarwet vallen. Minister De Geus ontraadde het amendement „ten stelligste”, waarna het slechts steun kreeg van VVD, LPF en SP.

Een SGP-amendement om de doelen van verlof te beperken tot vroegpensioen, zorg en scholing kreeg slechts steun van SGP en LPF. Langs deze weg had de SGP onenigheid tussen werkgever en werknemer over bijvoorbeeld het maken van een wereldreis willen voorkomen. Volgens De Geus is daar al rekening mee gehouden door het verlof afhankelijk te maken van afspraken tussen werkgever en werknemer.

De Geus verzette zich donderdag ook tegen het voorstel van de ChristenUnie om langdurig zorgverlof voor bijvoorbeeld een ernstig ziek kind extra te faciliteren, zoals bijvoorbeeld ook het ouderschapsverlof. De bewindsman wilde „geen morele rangorde” aanbrengen in de verlofdoelen, omdat het kabinet een maximaal beroep wil doen op de verantwoordelijkheid van burgers.