In Tiel was hij directeur sociale dienst, in Oosterbeek en Maartensdijk sectordirecteur sociaal domein. Oog voor de kwetsbare medemens heeft hij nog altijd. In zijn woonplaats Rhenen stond Van der Staaij aan de wieg van maatjesprojecten. „Mensen raakten tussen wal en schip.”

Wat ging er mis?

„De verzorgingsstaat regelde voorheen alles voor je, van de wieg tot het graf. Totdat de overheid zich terugtrok. Met de participatiemaatschappij ontstonden er gaten. Vroeger waren er bij sociale diensten bijstandsmaatschappelijk werkers. Nu wordt een cliënt vooral gevraagd: Hoe vaak heb je gesolliciteerd? Ook algemeen maatschappelijk werk heeft veelal te weinig aandacht voor financiële problemen van mensen.”

Die participatiemaatschappij was niet zo’n goed idee?

„De verzorgingsstaat kon geen stand houden, daarmee waren we ook doorgeschoten. Onvoldoende is echter onderkend dat kwetsbare mensen nu te veel op zichzelf zijn aangewezen. Hulp vragen vinden ze moeilijk, ze hebben niet geleerd voor zichzelf op te komen.”

En het gevolg is…?

„Al die papieren formulieren, de hele bureaucratie laten ze over zich heen komen. Ze overzien het niet, maken zelfs brieven niet meer open en krijgen dan later vorderingen van deurwaarders met een verdubbeld bedrag. Financieel komen ze niet rond. Ze kunnen bijvoorbeeld de huur, verzekeringspremies of een nieuwe koelkast niet betalen. Bovendien is tegenwoordig alles gedigitaliseerd. Prachtig, maar daardoor zijn er wel nieuwe afvallers. Ouderen met name. Als ze dan geen kind of familielid hebben om even te helpen…”

Particulier initiatief kan op dit vlak wat betekenen?

„Zeker. Gemeenteraden hebben daarin ook hun verantwoordelijkheid. In Rhenen is er goed overleg, de gemeente stelt geld beschikbaar en we werken goed samen met de woningstichting en andere organisaties. In andere gemeenten zijn er helaas niet altijd particulieren die zo de vinger aan de pols houden.”

De landelijke overheid zou dat meer moeten stimuleren.

„Dat zou niet verkeerd zijn.”

In de schijnwerpers: rubriek met opmerkelijk regionaal nieuws