Zo heeft de gemeentelijke dienst Maatwerk Amsterdam een flink aantal projecten opgezet. De dienst probeert via zogenoemde jongerenloketten in contact te komen met schoolverlaters. „Scholen, maatschappelijke werk, kerken en moskeeën helpen ons daarbij", vertelt een woordvoerder van Maatwerk. Het bureau krijgt eenderde van de schoolverlaters terug in de schoolbankjes. De meeste jongeren kiezen echter voor een van de werkervaringsprojecten.

Een voorbeeld daarvan is het Roadrunner project dat Maatwerk Amsterdam samen met het reïntegratiebedrijf Ecosol heeft opgezet. Schoolverlaters werken in een garage onder toezicht aan het herstel van oude auto’s. „Ze leren het vak en blijven uit de criminaliteit", aldus de woordvoerder. Ook voor jongeren die in de horeca, kinderopvang en bewaking willen werken zijn er projecten.

In Urk verlaten veel jongeren vroegtijdig school om in de visindustrie te gaan werken. De gemeente Urk zette daarom vorig jaar samen met het lokale bedrijfsleven en het onderwijs een leer–werktraject op. Leerplichtambtenaar Pesman noemt het project „zeer succesvol". De leerlingen uit het project blijven volgens haar in de schoolbanken door het strenge spijbelbeleid. „Bij twee keer spijbelen, krijgen de leerlingen een proces–verbaal. Ze moeten naar de officier van justitie en krijgen een boete."

Sinds 1 november hebben twaalf gemeenten in de regio Arnhem samen met jeugdzorg, diverse scholen en het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) een project opgezet om schoolverlaters terug te krijgen. Via het CWI achterhalen de instanties de drop–outs. „Het blijkt dat leerlingen stoppen omdat zij de verkeerde opleidingskeuze hebben gemaakt. Wij proberen ze te motiveren en hen een andere opleiding aan te bieden", vertelt een beleidsmedewerker onderwijs van de gemeente Arnhem.

In het vmbo en het middelbaar beroepsonderwijs komen nog steeds de meeste vroegtijdige schoolverlaters voor. Uit cijfers blijkt dat meer jongens dan meisjes school verlaten. Er zijn allerlei redenen waarom jongeren de school vaarwel zeggen. Uit de brief die staatssecretaris Rutte (onderwijs) donderdag naar de Tweede Kamer stuurde, blijkt dat scholieren een verkeerde beroepskeuze maken. Ook spelen privé–problemen geregeld een rol.

In 2010 moet het aantal voortijdige schoolverlaters vergeleken met 2002 zijn gehalveerd tot 35.000. In totaal kostte de aanpak van het voortijdig schoolverlaten in 2003 zeker 43 miljoen euro. De gemeenten krijgen hiervoor de komende jaren meer geld. Volgend jaar is dat 2,5 miljoen, daarna 5 miljoen per jaar.