Vernielingen op de plek waar de gruwelijke gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog worden herdacht: negen barakken in het voormalige naziconcentratiekamp Auschwitz-Birkenau in Polen zijn met antisemitische teksten beklad. Dit is dinsdag bekendgemaakt, op dezelfde dag dat de Europese Commissie haar actieplan tegen antisemitisme presenteerde. Het plan staat vol argumenten om in actie te komen tegen Jodenhaat: aanslagen, aanvallen, angst zaaien.

Het plan is uit angst geboren. De Commissie ziet met lede ogen aan hoe antisemitisme in de Europese Unie toeneemt. Een trend die door de coronapandemie is versterkt. Joden krijgen de schuld van het virus. Het mondkapje of de coronapas wordt vergeleken met het dragen van de Jodenster in de Tweede Wereldoorlog.

Zo’n 38 procent van de Joden heeft overwogen om naar een niet-EU-land te vertrekken, omdat hij of zij zich niet meer veilig voelt binnen de EU. De afname van het aantal Joden in de EU komt volgens de Commissie dan ook voor een deel door emigratie.

Het bestuur in Brussel wil per direct verandering in de huidige situatie brengen. Joden moeten zich weer veilig voelen in de EU, antisemitisme moet harder worden aangepakt en kennis van de Holocaust moet toenemen. Dat één op de twintig Europeanen niet weet van de Holocaust, is er één teveel.

Uitgebreid

De plannen van de Commissie zijn veelomvattend: meer Europees geld naar onderzoek, voorlichting en bescherming van gebedshuizen. Trainingen voor politie, zodat ze beter antisemitisme signaleert en aanpakt. De verkoop van illegale nazisymbolen, literatuur en kleding tegengaan. Scholen meer aandacht laten besteden aan Jodenhaat en de Holocaust. Joodse culturele erfgoederen in de EU, maar ook wereldwijd, beter beschermen.

Dat de strijd tegen antisemitisme in eerste instantie door de Europese lidstaten zelf moet worden gevoerd, ontkent de Commissie niet. Toch ziet zij voor zichzelf een grote rol weggelegd om de lidstaten hierin te adviseren, coördineren, monitoren en te steunen.

Joodse organisaties reageren enthousiast op de plannen vanuit Brussel. Het European Jewish Congress noemt de strategie een „ongekend, essentieel en baanbrekend” document, „dat als een routekaart zal dienen om antisemitisme in Europa en daarbuiten te verminderen.” Ook het World Jewish Congress bedankt de Commissie voor „het presenteren van dit ambitieuze plan.”