De landen willen al jaren tot de unie toetreden en kregen in de wachtkamer keer op keer bemoedigende woorden te horen. De Europese Commissie noemde al eens het jaar 2025 voor toetreding van de zes. Slovenië, dat dit halfjaar de EU voorzit, wijdde de EU-top van woensdag aan de regio en wilde afspreken dat het vóór 2030 dan toch zover zou zijn. Maar dat stuitte op grote weerstand.

„Dat gaat eigenlijk voor iedereen te ver”, constateert demissionair premier Mark Rutte na afloop. „Omdat je zeker wilt zijn dat als landen lid worden, ze ook aan alle eisen voldoen. Als je nu een datum gaat zetten en zegt: die datum is heilig, en niet of je aan de eisen voldoet, dan loop je het risico dat landen niet alles doen wat nodig is om ook echt lid te kunnen worden.”

Albanië en Noord-Macedonië willen graag aan de onderhandelingen over de vereiste hervormingen beginnen, maar krijgen maar geen toestemming. Voor hun ongeduld heeft Rutte wel begrip. Maar dat is volgens hem de schuld van Bulgarije, dat het begin van de onderhandelingen dwarsboomt wegens een oude ruzie met Noord-Macedonië. „We hebben vandaag met heel veel collega’s, ik ook, gezegd: ‘los dat probleem op’.”

De beladen term „uitbreiding” van de EU komt in de verklaring waarmee de leiders de top afsloten maar zijdelings voor, zonder termijnen of toezeggingen. Ook al leeft volgens EU-kopstukken wel het besef dat Rusland en China zich in het gebied kunnen nestelen als de EU dat van zich vervreemdt. Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen waarschuwt nog maar eens dat de overtuigingskracht en de invloed van de unie dreigen te tanen als die het geduld van de aspirant-lidstaten verder op de proef stelt.