De nieuwe maatregel is onderdeel van een serie wijzigingen van de Russische godsdienstwet. De verordeningen werden zondag van kracht, nadat de Russische president Vladimir Poetin op 5 april van dit jaar zijn goedkeuring al had uitgesproken.

Een van de wijzigingen die tot verontwaardiging leidt, is die voor de scholing van voorgangers. De „religieuze vorming” die kerkleiders in het buitenland hebben ontvangen, moet vanaf nu onder de loep worden genomen. Blijkt die „onvoldoende” te zijn, dan volgt een verplichte herscholing volgens „staatsnormen.” De regels zijn van toepassing op nieuwe voorgangers.

Volgens de voorzitter van de commissie voor religieuze vraagstukken van de Doema is de aangepaste wet „gericht op het versterken van de spirituele soevereiniteit van Rusland.” De nieuwe wetgeving is nodig om het land te beschermen tegen buitenlandse inmenging, aldus de commissie.

Evangelisten

Het gros van de christelijke gemeenten buiten de Russisch-Orthodoxe Kerk krijgt hier indirect mee te maken, zegt Filip Uijl, voorlichter van Friedensstimme. De organisatie ondersteunt evangelisten in de voormalige Sovjet-Unie en staat in contact met Bijbelgetrouwe baptistengemeenten.

De wet lijkt met name gericht tegen charismatische en evangelische groepen die „stevig vanuit het buitenland worden beïnvloed”, aldus Uijl. „Die zijn sterk bezig met bijvoorbeeld een nieuwe wereldorde. In de ogen van de overheid gaan die denkbeelden te ver.”

Voorgangers uit baptistengemeenten krijgen met deze specifieke opleidingsmaatregel minder van doen, verwacht hij. „Die zijn vaak lekenpredikers. Als ze al een opleiding hebben genoten, is dat aan een Russische Bijbelschool. Een enkeling heeft in het buitenland gestudeerd.”

Dat neemt volgens Uijl niet weg dat de overheid haar boekje te buiten gaat: „Als je strafbaar bent, moet je aangepakt worden. Maar als denkbeelden voor de meeste mensen vreemd zijn, wil dat nog niet zeggen dat je ze mag verbieden. Met zulke maatregelen kom je op terrein waar de overheid zich niet mee mag bemoeien.”

Duimschroeven

Ook mensenrechtenorganisatie Forum 18 is kritisch over de nieuwe maatregelen. De zorgen van de Russische autoriteiten zijn geen „toelaatbare redenen om de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging te beperken.”

Met de nieuwe wetgeving is ook de lijst van mensen voor wie het verboden is om religieuze groepen te leiden of aan diensten deel te nemen aanzienlijk uitgebreid. Daarnaast krijgen geestelijke leiders meer verantwoordelijkheid te dragen voor hun leden.

Het is voor de woordvoerder van Friedensstimme duidelijk dat Rusland „de duimschroeven steeds strakker aandraait.” Hij ziet al een heel aantal jaar de wetgeving voor religieuze minderheden in Rusland steeds strenger worden. Tegelijkertijd is hij dankbaar voor de ruimte die er nog wel is om het Evangelie te verkondigen en te verspreiden.

De Russische autoriteiten stellen dat ze met de maatregelen terrorisme en extremisme willen tegengaan. De afgelopen weken nog kregen religieuze verenigingen in Rusland het stempel ”extremistisch”. Daar vielen ook vier uit Oekraïne en Letland afkomstige evangelische gemeenschappen met de naam ”Nieuwe Generatie” onder. Die zijn nu verboden.

In deze tweewekelijkse rubriek worden verdrukte en vervolgde christenen voor het voetlicht gebracht.