De Taliban liepen vorige maand na een bliksemoffensief Afghanistan onder de voet. De moslimextremisten bereikten veel sneller dan verwacht de hoofdstad Kabul, met chaos tot gevolg. Duizenden mensen trokken naar het vliegveld omdat ze geëvacueerd wilden worden door westerse mogendheden. Die hadden een luchtbrug opgezet om hun eigen burgers en Afghaans personeel in veiligheid te brengen.

Austin en belangrijke generaals stonden dinsdag een parlementaire commissie te woord over de recente gebeurtenissen in Afghanistan. „Het feit dat het Afghaanse leger dat wij trainden met onze bondgenoten simpelweg in rook opging, in veel gevallen zonder een schot te lossen, heeft ons allemaal verrast”, erkende minister Austin.

De snelle ineenstorting van het Afghaanse leger is pijnlijk voor de VS. Die hebben de afgelopen twee decennia tientallen miljarden uitgetrokken om Afghaanse veiligheidstroepen te trainen en bewapenen. President Joe Biden benadrukte afgelopen zomer nog dat er honderdduizenden Afghaanse militairen met modern wapentuig tegenover ongeveer 75.000 Talibanstrijders stonden.

Austin erkende dat is onderschat in welke mate sprake was van corruptie en zwak leiderschap in de top van het Afghaanse leger. Ook ging volgens hem een „sneeuwbaleffect” uit van de deals die de Taliban tijdens hun opmars konden sluiten met lokale leiders in Afghanistan.

De minister noemde ook nog een andere reden voor de ineenstorting van het Afghaanse leger: de deal die de vorige president Trump sloot met de Taliban in Doha, de hoofdstad van Golfstaat Qatar. De VS beloofden daar dat ze hun troepen zouden terugtrekken uit Afghanistan. Austin concludeerde dat de „Doha-bijeenkomst een demoraliserend effect had op Afghaanse soldaten”.

Behalve Trump kreeg ook de huidige president Joe Biden kritiek. Die had eveneens een specifieke datum gekozen waarop Amerikaanse troepen weg moesten zijn uit Afghanistan. De hoogste Amerikaanse generaal, Mark Milley, vond zo’n deadline een slecht idee. „Twee presidenten op rij noemden een datum”, zei hij. „Mijn advies is: plak er geen specifieke datum op, maar maak het afhankelijk van bepaalde voorwaarden.”