Net als het OM ziet de rechtbank M. als de man die eind maart 2020 inbrak in het Singer Museum in Laren en daar het schilderij ‘Lentetuin, de pastorietuin te Nuenen in het voorjaar’ van Vincent van Gogh wegnam. Eind augustus vorig jaar sloeg hij opnieuw toe met de diefstal van het doek ‘Twee lachende jongens’ van Frans Hals uit museum Hofje van Mevrouw van Aerden in Leerdam.

In beide zaken waren DNA-sporen doorslaggevend voor het bewijs tegen M., door de rechtbank omschreven als een „onverbeterlijke, berekenende crimineel”. De rechtbank rekent hem zwaar aan dat hij de werken, die allebei als onderdeel van het nationaal cultureel erfgoed worden beschouwd, „slechts met oog voor zijn eigen materiële belang” heeft weggenomen. „Hij heeft niet alleen de beide musea benadeeld, maar ook het belang van de samenleving en het internationale publiek geschaad”, aldus de rechtbank.

De twee kunstwerken zijn nog spoorloos. Twee weken geleden noemde de officier van justitie de kans groot dat ze in de onderwereld zijn beland. Volgens haar is het verder „reëel” te veronderstellen dat de schilderijen nooit worden teruggevonden. De doeken behoorden tot de kerncollectie van beide musea.

Nils M. heeft sinds zijn aanhouding in de zaak voortdurend gezwegen. In de rechtbank twee weken geleden wilde hij alleen kwijt dat hij er niets mee te maken heeft. „Ik weet ook niet wie het wel heeft gedaan en ik weet al helemaal niet waar de schilderijen zijn”, zei hij. Op zijn ellenlange strafblad prijkt ook de veroordeling vanwege een kunstroof uit een museum in Gouda in 2015.

De rechtbank bepaalde dat hij museum Hofje van Mevrouw van Aerden ruim 8,7 miljoen euro schadevergoeding moet betalen. Het Singer Museum had in de strafzaak tegen M. geen schadeclaim ingediend.