‘Fit for 55’ heet het veelomvattende programma waarmee de Europese Commissie de verduurzamingsoperatie wil versnellen. Die 55 slaat op het doel om de netto-uitstoot van broeikasgassen met 55 procent te verlagen voor 2030. Om dat voor elkaar te krijgen, moeten de EU-landen meer werk gaan maken van de overstap op schone energiebronnen, sneller energie gaan besparen en bijvoorbeeld ook meer inzetten op zogeheten groene waterstof. Dat is waterstof die is gemaakt met behulp van duurzame energiebronnen, zoals zon en wind. CO2-uitstoot wordt in meer sectoren van een prijskaartje voorzien, dat bovendien steeds hoger wordt. Ook de luchtvaart en scheepvaart komen aan de beurt.

Het PBL ziet al met al „een flinke extra opgave”. Diverse EU-doelstellingen worden bindend. Dat geldt bijvoorbeeld voor energiebesparing en het gebruik van hernieuwbare energie voor verwarming en koeling. De EU-voorstellen die over de industrie gaan sluiten volgens het PBL „slechts beperkt aan bij de Nederlandse verduurzamingsstrategie”. Daarin is tijdelijk een belangrijke rol weggelegd voor het afvangen en opslaan van CO2. En voor het gebruik van „blauwe waterstof”, die is gemaakt met behulp van fossiele brandstoffen.

De commissie wil echter het gebruik van grote hoeveelheden groene waterstof verplicht stellen. „Het voorstel dreigt daarmee de Nederlandse transitie tot 2030 duurder te maken en betekent tevens een risico voor het emissiereductietempo in de industrie”, schrijft het planbureau. Om de productiecapaciteit en de infrastructuur voor groene waterstof uit te breiden, is namelijk tijd nodig.

Het Europese idee om energie-armoede specifiek tegen te gaan is nieuw voor Nederland. De Europese Commissie wil dat bij het verduurzamen van woningen prioriteit wordt gegeven aan de „energie-armen”, die bijvoorbeeld in slecht geïsoleerde huizen wonen en hun energierekening zien oplopen. Zulk beleid kent ons land nog niet.

EU-lidstaten en het Europees parlement kunnen de voorstellen overigens nog wijzigen.