De wetenschapper van het Canarische Vulkanologische Instituut zat er niet zo ver naast. Zondagmiddag, vijf dagen nadat D’Auria zijn prognose uitsprak, kwam de Cumbre Vieja op het Canarische eiland La Palma tot uitbarsting.

Het natuurgeweld, een zogenoemde stromboliaanse eruptie die gepaard gaat met explosies en de uitstoot van lava, gesteenten en gassen, leverde spectaculaire beelden op. En dat doet het nog steeds, want de verwachting is dat de uitbarsting nog zeker enkele weken zal duren.

Maar voor de 85.000 eilanders, vooral de bewoners van de westflank van het eiland, is het een nachtmerrie. Meer dan 5000 mensen zijn tot nu toe geëvacueerd, een aantal dat naar alle waarschijnlijkheid zal verdubbelen naarmate de lavastroom voortschrijdt richting zee. Zeker 100 huizen zijn begraven onder de 6 meter dikke rivier van lava. Met een snelheid van 1 kilometer per uur baant deze zich langzaam maar onstuitbaar een weg naar de Atlantische Oceaan.

Schooltje

Ook een schooltje in de plaats El Paso, bruggen en bananenplantages –La Palma is een belangrijke producent van dit tropische fruitsoort– zijn „letterlijk opgeslokt”, zoals de president van het eilandbestuur Mariano Hernandez Zapato het uitdrukte. Ondanks de verwoestingen zijn tot nu toe geen slachtoffers gemeld.

Het neemt niet weg dat de toestand voor degenen die hun huis of land verloren hebben dramatisch is. Met een gevoel van onmacht moeten zij toezien hoe het werk en de herinneringen van een heel leven onder de lava verdwijnen. Volgens de plaatselijke voorzitter van het Rode Kruis, Antonio Rico, is het een „ware catastrofe.” Volgens botanisch wetenschapper Sergio Perez Ortega duurt het zeker twintig jaar voordat de nieuwe bodem die na een vulkaanuitbarsting ontstaat vruchtbaar wordt.

La Palma leeft vooral van de agrarische sector en het toerisme. In een poging deze laatste sector een hart onder de riem te steken, beging de Spaanse minister van Industrie, Handel en Toerisme, Reyes Maroto, maandag een monumentale blunder. Op een vraag over de vulkaanuitbarsting zei zij dat dit „wonderschone schouwspel van de natuur” zou kunnen dienen om meer toeristen naar de Canarische archipel te lokken. Volgens critici getuigde het van weinig empathie met de bevolking van La Palma.

Vanaf 11 september registreerden de seismografen een groot aantal kleine aardbevingen op La Palma. Het was een duidelijke voorbode van een aanstaande eruptie. Ook de verhoging van de bodem met 15 centimeter, vastgesteld op basis van data van satellieten, wees in deze richting. Toch was volgens geoloog Rosa Mateos de exacte dag van de uitbarsting onmogelijk te voorspellen. Drie jaar geleden leek er ook een uitbarsting op La Palma op handen te zijn, maar dat bleek achteraf loos alarm.

Stoom

Intussen stoot de Cumbre Vieja 6 tot 9000 ton gas per dag uit. Dat is voornamelijk stoom, en in mindere mate zwavel- en kooldioxide. De kolom van rook en as reikt tot 3 kilometer hoogte, maar vormt vooralsnog geen belemmering voor het vliegverkeer.

De Canarische Eilanden, een Spaanse archipel voor de kust van West-Afrika, worden regelmatig getroffen door vulkaanuitbarstingen. De vorige erupties op La Palma vonden in 1971 en 1949 plaats.