Volgens de raad kunnen de kosten voor de zorg in de komende veertig jaar bijna verdrievoudigen. Nu kost de zorg zo’n 6000 euro per Nederlander, in 2060 zal dat ongeveer 16.000 euro zijn. Tegen die tijd geven we niet 13 procent, maar ongeveer een kwart van de totale economie uit aan zorg. Dat komt onder meer door vergrijzing. „En dan moet één op de drie mensen in de zorg werken, vergeleken met één op de zeven nu. We moeten dan bijna onze hele welvaartsgroei inzetten voor de stijgende zorgkosten.”

Om meer mensen in de zorg te laten werken en de personeelstekorten zo veel mogelijk te beperken, zou de politiek kunnen regelen dat er meer mensen vanuit het buitenland naar Nederland komen om hier in de zorg te werken. Fiscale maatregelen en een goede balans tussen werk en thuis kunnen ook helpen om het vak aantrekkelijker te maken, aldus de WRR.

Op een paar onderwerpen is er geen uitstel meer mogelijk, waarschuwt de raad. „Zo moet de samenleving worden voorbereid op toenemende schaarste in de zorg en de noodzaak van keuzes.” De Raad vindt dat er een „collectieve kern” moet zijn van zorg die sowieso door moet gaan: langdurige ouderenzorg, jeugdzorg en geestelijke gezondheidszorg. Als zorg daarbuiten valt, zouden mensen zelf meer moeten bijdragen.

Zorg gaat om meer dan alleen geld, benadrukt de WRR ook. Door de aandacht voor de financiële kant zijn de kwaliteit en de toegankelijkheid van bijvoorbeeld de jeugdzorg en de geestelijke gezondheidszorg „zwaar onder de maat geraakt”.

De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen is het niet eens met de analyse van de WRR. In de ogen van voorzitter Ad Melkert komen de adviezen neer op een oproep om te bezuinigen, en dat vindt hij onthutsend.