Column (ds. Belder): Boerensores
Het RD toonde woensdag een foto van het kunstwerk in de ‘tijdelijke’ vergaderzaal van de Tweede Kamer. Het bevindt zich pal achter het spreekgestoelte en bestaat uit kluiten zand en klei. De hompen grond lijken met geweld tegen de muur gesmeten. Zijn boze boeren hun gram komen halen? Werd hier een moddergevecht gevoerd?
Nu het omlaagbrengen van de stikstofuitstoot maar niet vlot, broedt de regering op een nieuw plan: de productierechten van boeren opkopen. Desnoods ondernemers uitkopen. Boze tongen spreken van ‘landjepik’. Een ambitieus en kostbaar project. Het kan zomaar 30 miljard euro kosten. Omdat de overheid nogal eens moet overrekenen, kan genoemd bedrag zomaar hoger uitvallen. Het is maar dat de belastingbetaler het weet.
De landbouwsector is gebrandmerkt als grootste stikstofuitstoter in Nederland. Daarmee zit hij de bouw van woningen en de aanleg van wegen dwars, dus moet er wat gebeuren.
Dat het platteland zich in korte tijd ontwikkeld heeft tot een industrieel gebied, is een niet te loochenen feit. Alles moest groter. Dus werden complete kleinschalige landschappen opgeofferd aan het monster van de efficiëntie en verrezen er mammoetloodsen voor vee. Het platteland werd saai en rommelig. Bedachten de boeren dit zelf of waren het landbouwonderzoekers die Engels raaigras beter vonden dan kruidig grasland? Bomen en houtwallen zouden een gezonde bedrijfsvoering niet ten goede komen, dus weg ermee. Niettemin is het voorliggende plan wel heel rigoureus. Ook dat gaat de menselijke maat te boven. Het zal veel psychisch leed veroorzaken. Boerengrond is vaak al generatieslang in de familie. Daar zit dan ook een emotionele waarde op. Denken moest ik aan de claim van koning Achab op de wijngaard van Naboth (1 Kon. 21).
Ook onze visserij verkeert in zwaar weer, doordat steeds meer visgronden gesloten worden. Kunnen wij straffeloos onze voedselvoorziening almaar verder inkrimpen bij een groeiende bevolking? Wat gaat er met de eventueel vrijkomende gronden gebeuren? Jaarlijks krijgt 7000 hectare landbouwgrond een andere bestemming. Zo verandert het open landschap van de Wieringermeer in een collectie blokkendozen en datakolossen. Gaat het D66 dan toch lukken de veestapel te halveren? Wat wil de overheid nog meer onteigenen in de toekomst? Tata Steel soms?
Wantrouwen tegenover de overheid kan nodig en zinvol zijn, zeker nu ”de elite” zich steeds meer loszingt van ”het volk”. Wil een democratie goed functioneren, dan is een dosis gezond wantrouwen onmisbaar.