Volgens Annan is Israël bereid de onderhandelingen een nieuwe kans te geven nu Yasser Arafat van het toneel is verdwenen. Ook andere internationale leiders zien nieuwe kansen voor een vredesakkoord. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Powell, die maandag naar Sharm el-Sheikh reisde na gesprekken met Israëlische en Palestijnse leiders, zei dat president Bush van plan is te proberen het Israëlisch-Palestijnse conflict tijdens zijn tweede ambtstermijn tot een oplossing te brengen.

De Egyptische minister van Buitenlandse Zaken Ahmed Aboul Gheit bestempelde de Israëlisch-Palestijnse crisis en de zich voortslepende strijd in Irak tot de twee gevaarlijkste bronnen van onrust voor andere landen in de regio. Volgens Gheit dreigt destabilisatie van een groot deel van het Midden-Oosten als deze twee brandhaarden niet binnen afzienbare tijd worden gedoofd.

Mahmoud Abbas wil in de voetsporen van Yasser Arafat treden en zal vasthouden aan diens voorwaarden voor een vredesregeling met Israël. Arafat heeft altijd vastgehouden aan de eis dat Israël het recht op terugkeer van alle Palestijnse vluchtelingen erkent, hetgeen voor Israël onaanvaardbaar is. Abbas sprak dinsdag tot het Palestijnse parlement, een dag nadat hij door het Centrale Comité van de Fatah-partij was aangewezen als kandidaat voor de opvolging van Arafat als hoofd van de Palestijnse Autoriteit bij de verkiezingen van 9 januari. De 69-jarige Abbas is de op 11 november overleden Arafat al opgevolgd als voorzitter van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO. Abbas heeft te maken met een groeiende lijst rivalen.

Abbas houdt vast aan de eis dat Palestijnse vluchtelingen mogen terugkeren naar Israël. Abbas eert hiermee de rotsvaste overtuiging van wijlen Arafat, zo zei Abbas dinsdag. De eis tot de terugkeer is altijd een struikelblok geweest bij de onderhandelingen over vrede tussen beide volkeren.

De deelnemers aan de tweedaagse conferentie, waaraan verscheidene Arabische landen, China en internationale organisaties als de Europese Unie, de Arabische Liga, de Verenigde Naties en de Groep van Acht meededen, spraken eerder hun steun uit voor een harde aanpak van de gewapende opstand in Irak en riepen uit tot nauwere betrokkenheid van de internationale gemeenschap bij de wederopbouw van het land.

De Iraakse premier Ayad Allawi wil dat de buurlanden van Irak de grens met zijn land strenger gaan bewaken om de toestroom van wapens voor het verzet en nieuwe strijders te beperken. Vooral Syrië is er de afgelopen maanden herhaaldelijk van beschuldigd Arabische strijders richting Irak ongemoeid door te laten.

De extremistische Hamas-beweging heeft de Palestijnse Autoriteit dinsdag gewaarschuwd geen Amerikaans-Israëlisch dictaat voor een vredesakkoord in het Midden-Oosten te aanvaarden. Volgens Osama Hamdan, een vanuit Libanon werkende leider van de beweging, is er een verenigd Palestijns leiderschap nodig en moet de strijd tegen Israël worden voortgezet.

De bedenkers van de routekaart naar vrede voor het Midden-Oosten, het zogenoemde kwartet, hebben Israël dinsdag opgeroepen de reisbeperkingen voor Palestijnen in de aanloop naar de Palestijnse verkiezingen te versoepelen. Dat zei secretaris-generaal Kofi Annan van de VN dinsdag na beraad van het kwartet. De besprekingen hadden plaats in de marge van de internationale conferentie over Irak in de Egyptische badplaats Sharm el-Sheikh. Het kwartet bestaat uit de Verenigde Staten, de Verenigde Naties, de Europese Unie en Rusland. Annan zei dat de Palestijnen in de aanloop naar de verkiezingen van 9 januari moeten kunnen reizen, omdat ze anders geen goede campagne kunnen voeren.