Schouten: Onteigening is laatste middel
Onteigening van boeren om de natuur te beschermen tegen schadelijke stikstofuitstoot, is „altijd een laatste middel.” Dat benadrukt minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). „Het is nooit het beginpunt van de discussie”.
Deze week lekten twee mogelijke scenario’s voor de toekomstige stikstofaanpak uit die het demissionaire kabinet heeft laten doorrekenen. In beide varianten wordt gerept van mogelijke gedwongen uitkoop van boeren in de buurt van kwetsbare natuurgebieden.
Dynamiet
Schouten moest in het eerste vragenuur van het nieuwe vergaderjaar van de Tweede Kamer, in het nieuwe tijdelijke onderkomen, tekst en uitleg komen geven. Diverse partijen hekelden het feit dat de scenario’s via een lek op straat kwamen te liggen. „Chocoladeletters met „onteigening” kwamen gister aan als dynamiet op het boerenerf, zonder enige nuance, zonder Kamerbrief, zonder kabinetsvoorstel”, aldus VVD-Kamerlid Thom van Campen. „Het heeft grote onrust tot gevolg, na vele stapels papier en rapporten die al eerder tot onrust leidden op het boerenerf.”
Caroline van der Plas (BoerBurgerBeweging) zei huilende boeren aan de telefoon te hebben gehad die zich afvragen of er nog wel toekomst is voor hun bedrijf.
De landbouwminister, die het lekken zei te betreuren, stelde dat bij het aannemen van de stikstofwet al duidelijk was „dat die wet op zich niet de totaaloplossing is. Daar heb ik nooit een woord Spaans over gesproken. Die wet loopt tot 2035 en we wisten dat er ook opgaves waren voor de periode daarna.”
Schouten zei het zich niet te kunnen veroorloven „om op mijn handen te blijven zitten” en net te doen alsof er niets aan de hand is. „Ik moet ten minste zorgen dat er scenario’s klaarliggen.” Ze benadrukte dat er geen nieuwe maatregelen zijn genomen, maar dat het om scenario’s gaat.
De bewindsvrouw noemde onteigening „een regulier middel”, dat wordt ingezet door provincies en door het Rijk „om bepaalde activiteiten mogelijk te maken of om bepaalde zaken aan te pakken. Maar het is nooit het beginpunt van de discussie.”
Krimp
CDA-Kamerlid Derk Boswijk noemde „het uitgangspunt van onteigenen” voor zijn partij „onbespreekbaar. Waarom? Omdat het onnodig, ontzettend kostbaar en alleen maar tijdrovend is.” Hij stelde dat de agrarische sector al ieder met 3 procent krimpt. Als daar goed op wordt ingesprongen, is onteigenening volgens hem „helemaal niet nodig.”
De SGP noemt gedwongen onteigening van boeren „nooit een mogelijk scenario.”