Militairen plegen staatsgreep in Guinee, president afgevoerd
Een groep militairen heeft zondag een staatsgreep gepleegd in het West-Afrikaanse Guinee. Commando’s hebben president Alpha Condé (83) gevangengenomen, is te zien op video’s die op sociale media zijn verspreid. De coupplegers zeggen dat de regering is ontbonden, de grenzen zijn gesloten en de grondwet is opgeschort, hoewel de regering stelt dat de aanval op het presidentieel paleis is afgeslagen.
Sinds zondagochtend werd met automatische wapens geschoten in de hoofdstad Conakry, met name in de wijk waar het paleis en regeringsgebouwen staan. Ook zijn tanks en zwaarbewapende pick-uptrucks gesignaleerd. Buitenlandse ambassades hebben mensen geadviseerd niet de straat op te gaan.
Luitenant-kolonel Mamady Doumbouya zei gedrapeerd in de nationale vlag op televisie dat wanbestuur van de regering de reden achter zijn actie is. „We vertrouwen de politiek niet langer toe aan één man, we gaan het vertrouwen bij het volk leggen”, aldus de leider van de machtsovername. Een nationaal comité gaat nu prominente figuren raadplegen voor de volgende stappen. De grondwet wordt volgens de coupplegers herschreven.
VN-topman António Guterres riep op tot onmiddellijke vrijlating van Condé. De Portugees zegt de situatie in Guinee persoonlijk op de voet te volgen. Hij spreekt zich krachtig uit tegen een gewapende machtsovername. De Afrikaanse Unie, die de 55 landen op het continent verbindt, kwam met een soortgelijke reactie. De voorzitter, momenteel de Congolese president Félix Tshisekedi, riep de VN-Veiligheidsraad zich snel te beraden op de situatie.
Ook de Verenigde Staten veroordeelden de staatsgreep. In een verklaring zei het ministerie van Buitenlandse Zaken zondag dat de coup de vrede, stabiliteit en welvaart van Guinee in gevaar brengt.
President Condé werd in december ingezworen voor zijn derde termijn, waarbij hij beloofde de corruptie in zijn land, een van de grootste bauxietexporteurs ter wereld, te bestrijden. Sinds hij in 2010 aan de macht kwam, zou hij de groeiende oppositie in toenemende mate hebben laten onderdrukken.
Condé overleefde in 2011 een aanslag waarbij twee lijfwachten om het leven kwamen, een teken dat de overgang naar democratie wankel is nadat in 2008 een coup was gepleegd in de voormalige Franse kolonie met een kleine 13 miljoen inwoners. De uitslag van de verkiezingen van vorig jaar oktober werd betwist. Er waren veel beschuldigingen van fraude. Condé kreeg uiteindelijk zijn derde termijn, die alleen mogelijk was nadat hij eerder dat jaar een nieuwe grondwet had doorgedrukt. Bij protesten kwamen tientallen mensen om het leven.
Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken waarschuwt reizigers dat een staatsgreep is gepleegd en nog veel onduidelijk is over de situatie in het land. Nederlanders krijgen het advies niet naar Guinee te reizen en zoveel mogelijk binnen te blijven als ze daar al zijn. „De Nederlandse ambassade volgt de situatie op de voet.”