Steeds meer consumenten die met een analoge telefoonlijn of via isdn internetten, worden geconfronteerd met autodialers. De twee instellingen die in Nederland de herkenbaarheid en betrouwbaarheid van informatienummers controleren, kregen hierover dit jaar al bijna 1000 klachten te verwerken.

Een autodialer beëindigt de verbinding met de gebruikelijke internetprovider en legt in plaats daarvan verbinding met een veel duurder 0900-, 0906-, of 0909-nummer. Ongemerkt is er sprake van prijzige telefoontikken.

De OPTA, de onafhankelijke toezichthouder voor de Nederlandse post- en telecommarkt, erkent dat er sprake is van een groeiend probleem waarover steeds meer klachten binnenkomen. Op dit moment doet zij onderzoek naar de aard van de problematiek en naar een mogelijke aanpak.

Voor J. Verlaat uit Asperen komt de actie van de OPTA te laat. Afgelopen maand werd hij het slachtoffer van autodialing. „Ik ontdekte het pas toen ik mijn KPN-nota ontving. Er bleek voor 160 euro te zijn gebeld naar een 0906-nummer. Ik had meteen door dat dit geen zuivere koffie was.”

Direct na ontvangst van de hoge telefoonrekening nam Verlaat contact op met KPN. „Een medewerkster gaf aan dat ik waarschijnlijk de dupe was geworden van autodialing en verwees me naar de OPTA. Van deze instantie kreeg ik de adresgegevens van het bedrijf dat me waarschijnlijk had opgelicht en ze vertelden me dat ik mijn klacht kon indienen bij de stichting Onafhankelijke Commissie Informatienummers (OCI).”

De OCI is een van de twee instellingen die consumenten beschermen tegen bedrijven die consumenten ongevraagd een dure dienst in de maag splitsen. Behalve OCI doet de Stichting Informatiedienstencode (Stic) dat. Consumenten kunnen bij een van deze instellingen een klacht indienen als zij menen dat de eigenaar van een betaalnummer de regels overtreedt. De instellingen kunnen de aanbieders sancties opleggen en in het uiterste geval de OPTA verzoeken de vergunning voor het betreffende nummer op te heffen. Voor een schadevergoeding moet de consument echter bij de rechter zijn.

Alle telecomaanbieders die via hun netwerk in Nederland dialing mogelijk maken, zijn wettelijk verplicht zich bij een van de twee stichtingen aan te sluiten. Van de ongeveer 25 in Nederland actieve aanbieders zijn er momenteel zo’n 20 bij Stic ondergebracht, de overige bij OCI. Doordat Stic zichzelf vanaf volgend jaar opheft, zijn alle telecomaanbieders verplicht zich per 1 januari 2005 aan te sluiten bij OCI.

Volgens Maurice Vonk van telecomadviesbureau Strigidae, dat namens OCI de administratie uitvoert, is het dialing-probleem moeilijk oplosbaar. „Er zijn allerlei bedrijven die met dialers werken. Vaak gerelateerd aan porno, maar het kan ook gaan om een ondernemer die op deze wijze kleurplaten aanbiedt. Met dialing op zich is niks mis. Als de consument maar weet waar hij aan toe is. Het probleem zit in autodialing, waarbij er verbinding met een betaalnummer wordt gelegd, zonder toestemming. De huidige gedragscode zegt hier echter niets over. Eigenlijk zou autodialing verboden moeten worden, maar Nederlandse regels bieden weinig soelaas omdat bedrijven die op een dergelijke wijze hun diensten aanbieden vaak in het buitenland gevestigd zijn.”

De ervaring van Vonk is overigens dat de meeste bedrijven zich netjes aan de regels houden. „Er zijn echter een paar boefjes die het voor de rest verzieken. Met een collega heb ik eens een dag op internet rond gesurft om er een paar op te sporen. We vonden er niet één. Meestal wordt heel duidelijk via een pop-up-scherm gevraagd of men gebruik wil maken van een bepaalde dienst waarvoor verbinding nodig is met een duur telefoonnummer.”

Volgens Vonk kan de consument autodialing eenvoudig voorkomen. „Je kunt KPN vragen om dure informatienummers te blokkeren, zodat geen verbinding meer kan worden gelegd met deze nummers. Ook door het nemen van een adsl-abonnement is het probleem te ondervangen. Met adsl is het voor autodialers onmogelijk een dure verbinding te leggen. Je ziet dat naarmate het gebruik van adsl stijgt, het aantal dialers afneemt. De markt wordt hierdoor namelijk kleiner en minder interessant.”

Verlaat vindt de huidige wetgeving maar „slapjes.” „Je kunt een klacht indienen en misschien ooit je geld terugkrijgen. Veel mensen ontdekken niet eens dat ze slachtoffer zijn geworden van autodialing. Dat is dus winst voor die bedrijven. De overheid moet autodialing keihard aanpakken. Het is pure diefstal.”

De naam van J. Verlaat is om privacyredenen gefingeerd.