Baas uni Wageningen: ruimte nodig voor mislukkingen in wetenschap
Er moet meer ruimte komen voor mislukkingen in de wetenschap, betoogt bestuursvoorzitter Louise Fresco van Wageningen University & Research (WUR). Ze wijst er in aanloop naar de opening van het academische jaar op dat belangrijke ontdekkingen soms per toeval worden gedaan. Voor dat soort toeval moet dan wel ruimte zijn. „Het gaat erom dat je dingen ziet die niet direct voor de hand liggen en waarnaar je eigenlijk niet op zoek bent”, aldus Fresco op de website van de universiteit.
De baas van de WUR herinnert bijvoorbeeld aan de ontdekking van penicilline. „Omdat de Schotse arts Alexander Fleming in 1928 een met schimmels vervuild petrischaaltje gebruikte, ontdekte hij dat op die manier bacteriën konden worden bestreden. Puur toeval, maar van immense betekenis voor de geneeskunde.”
De ruimte is wel beperkt, zegt Fresco erbij, want wetenschappers moeten ook gefocust zijn op de impact van hun werk. „We willen antwoorden vinden op de maatschappelijke uitdagingen wereldwijd: behoud van biodiversiteit, omgaan met klimaatverandering. En die focus is terecht, begrijp me niet verkeerd, maar daardoor komt de ruimte voor toeval wel in de knel, net als de ruimte voor mislukking.” Volgens haar „moeten we het aandurven onderzoek te laten mislukken, om daarin de onverwachte schoonheid te ontdekken”.
Fresco ziet bijvoorbeeld mogelijkheden om groepen veelbelovende wetenschappers samen te brengen zonder hen een directe onderzoeksopdracht op te leggen. „Laat hen een thema aanvliegen als biodiversiteit. De meest woeste ideeën zijn dan geoorloofd, net als de grootste mislukkingen.”