Stoltenberg roept Taliban op evacuaties niet te hinderen
De Taliban moeten respecteren en garanderen dat wie dat wil Afghanistan kan verlaten, zegt NAVO-topman Jens Stoltenberg. „Daar ligt nu onze focus.” Het bondgenootschap stuurt nieuwe vliegtuigen om te helpen westers personeel en Afghanen die voor de NAVO werken te evacueren. Hij roept het nieuwe leiderschap op te waken voor wraakacties en te zorgen dat internationale terroristen niet opnieuw voet aan de grond krijgen in Afghanistan.
Volgens Stoltenberg was het nooit de bedoeling van de NAVO om „voor altijd” in Afghanistan te blijven. Hij schaarde zich achter de Amerikaanse president Joe Biden door de „onvoorzien snelle instorting van de Afghaanse veiligheidstroepen en staatsstructuur” te wijten aan het falen van de inmiddels gevluchte president Ashraf Ghani en zijn gevolg.
„Sommige van de Afghaanse veiligheidstroepen vochten dapper, maar ze konden het land niet verdedigen omdat uiteindelijk de Afghaanse politieke leiding verzuimde het tegen de Taliban op te nemen”, zei Stoltenberg. Dat veroorzaakte „de tragedie waarvan we nu getuige zijn”.
De NAVO moet leren van het debacle, vindt de secretaris-generaal. Hij begrijpt de „frustratie” nu de grote offers die er zijn gebracht voor niets lijken te zijn geweest. Maar de NAVO moest volgens hem kiezen tussen het gevaar de Taliban weer in het zadel te helpen en het gevaar nog vele jaren in Afghanistan vast te zitten, met veel meer troepen en meer strijd dan afgelopen jaar.
Blijven zonder de VS was in ieder geval uitgesloten, zegt Stoltenberg. De andere NAVO-landen wilden niet inspringen voor de vertrekkende Amerikanen. Dat alle bondgenoten uiteindelijk afspraken zich gezamenlijk terug te trekken „weerspiegelt dat”. Stoltenberg begrijpt ook wel dat ze ervoor pasten om zonder de VS door te gaan, omdat de hele operatie in Afghanistan was ingegeven door de aanslagen van 11 september 2001 en voor het grootste deel door de Amerikanen werd getorst.
De NAVO heeft de financiële en andere hulp aan de Afghaanse veiligheidsdiensten stopgezet, zegt de secretaris-generaal. „Er is geen Afghaans leger meer. Er gaat geen geld naar Kabul sinds de ineenstorting van de regering.”
Enkele honderden NAVO-medewerkers blijven nog achter om het internationale vliegveld van Kabul in bedrijf te houden. Dat is het voornaamste wat de NAVO nu voor benarde Afghanen kan doen, antwoordde Stoltenberg op vragen van journalisten.
Hij wil niet speculeren over hoe lang de NAVO het vliegveld kan openhouden. De alliantie zal ook aandringen op het heropenen van de grenzen, zodat ieder die dat wil Afghanistan kan verlaten.
De NAVO moet wel „een nieuwe stroom van vluchtelingen voorkomen”, vindt Stoltenberg. Alleen al daarom zal het bondgenootschap zich volgens hem blijven inspannen voor een stabiel Afghanistan.
