Mevrouw, volhouden hè. Laat maar eens zien hoe ver de emancipatie is gevorderd. Beetje kinderbijslag erbij en het is geregeld.” Met een grap en een grol poogt veilingmeester Richard Hessink er de vaart in te houden. Hij is inmiddels bij kavel 74 beland: een zogeheten glaslandauer, een Belgisch dienstrijtuig met koetsiersbok. Na een biedingsoorlogje gaat het pronkjuweel weg voor een bedrag van rond de 5000 euro.

Honderden kopers en belangstellenden in de partytent aan de Zandweg in Heerlen houden het grote scherm waarop de afbeeldingen van de voertuigen worden getoond, nauwlettend in de gaten. Hilariteit ontstaat als een bejaarde heer in een elektronisch karretje te midden van het koetsverkoopgeweld met nogal wat kabaal over een houten gangpad sjeest.

De veiling van meer dan 300 historische rijtuigen is zeer bijzonder voor Nederlandse en zelfs Europese begrippen, zeggen kenners. „Dit is de mooiste veiling in tien jaar in haar soort. Hier komen mensen met geld. Uit alle landen van Europa. Engelsen hebben trailers meegenomen waarmee ze de rijtuigen kunnen vervoeren. Dit is niet voor gewone Henkies”, zegt de vlot van de tongriem gesneden Hessink.

De klassieke rijtuigen zijn de nalatenschap van Chris van Tilburg. De in mei overleden Limburger, voorheen eigenaar van een grote discotheek, hield er een imposante verzameling op na. Variërend van een ziekenbrancard of een historische brandspuit tot een circuswoonwagen voor lilliputters en een gevangenbewaardersrijtuig. De pronkstukken stonden te kijk gesteld in het Rijtuigen- en Rariteitenmuseum La Diligence in Heerlen.

„Rode lijn in de verzameling is dat de rijtuigen voorzien zijn van houten wielen met spaken”, weet museumadviseur A. de Jong. Eigenlijk is het „erg triest” dat de „uitstekende collectie” door de veiling „alle kanten op vliegt”, vindt De Jong. Zelf heeft hij zijn zinnen gezet op een Zeeuwse strandjutterskar uit het begin van de vorige eeuw. „Die moet in een Zeeuws museum terechtkomen. Het is cultuurgoed.”

Topper in de collectie is een roemruchte Amerikaanse postkoets, daterend uit 1865. Over het rijtuig, de Abbot & Downing nr. 13, is een heus logboek bijgehouden. Het rijtuig is een van de eerste ”stage coaches” die door de vermaarde Wells Cargo Overland Express werden aangekocht. In de koets werd goud vervoerd. De nr. 13 brengt anderhalve eeuw later ook goudgeld op: 47.500 euro.

Een Belgische ijscowagen uit 1930 gaat voor 3400 euro over in andere handen. „Als je er in de zomer mee op pad gaat, heb je het geld zo weer terugverdiend”, grapt veilingmeester Hessink.

Willy Naessens uit het Belgische Wortegem-Petegem heeft voor 3800 euro een monumentale gevangenentransportwagen weten te bemachtigen. „Het is een uniek exemplaar.” Hij prijst zich gelukkig dat het rijtuig toebehoorde aan de gendarmerie in Luik. „Dat is dus België.”

Ook Jo van den Heuvel is in zijn nopjes. De man uit Uden mag zich voor 8000 euro eigenaar noemen van een Ford 1931. Daar komt dan nog wel 25 procent bovenop, voor BTW en veilingkosten. Van den Heuvel koestert klassieke auto’s. „Het heeft te maken met nostalgie. Als automonteur heb ik vroeger nog gesleuteld aan deze Ford.”

Laura van Veldhuisen, werkzaam in een paardenfokkerij in Renswoude, kijkt uit naar een historische werkrijtuig, zoals een mestkar of hooiwagen. „Die zou mooi passen bij een shire, dat is een Engels trekpaard. Met zo’n kar gingen ze zondags natuurlijk niet naar de kerk.”

Bijzonder zijn de aankopen van Joseph Put uit het Belgische Hasselt: twee lijkkoetsen van circa honderd jaar oud. Een van de exemplaren is een katholieke kinderlijkkoets. „Een islamitische had ik niet gekocht.” Put probeert een slaatje te slaan uit zijn transactie. Hij verkoopt of verhuurt de rijtuigen aan begrafenisondernemers. „Die wagens gaan dienen hoor, ze gaan gebruikt worden.”