Nederland mag statushouders Griekenland niet zomaar terugsturen
Nederland mag asielzoekers die eerder in Griekenland een verblijfsvergunning hebben gekregen, niet zomaar terugsturen naar Griekenland. De statushouders reizen soms door naar Nederland om hier een asielaanvraag te doen. Maar omdat zij al in Griekenland zijn toegelaten, komen ze in beginsel niet meer in aanmerking voor asiel in Nederland en wordt hun aanvraag meteen terzijde gelegd. De Raad van State oordeelt echter in twee zaken van Syrische asielzoekers dat de situatie in Griekenland voor erkende vluchtelingen mensonwaardig kan zijn.
Demissionair staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asielzaken) moet daarom opnieuw een beslissing nemen over deze Syrische asielzoekers. Ze moet beter uitleggen waarom de betrokkenen naar Griekenland terug kunnen óf ze moet hun asielaanvragen inhoudelijk in behandeling nemen, aldus de Raad van State woensdag. Dat geldt bovendien niet alleen in de twee zaken die waren voorgelegd aan de hoogste bestuursrechter, maar ook voor andere statushouders die in Griekenland een verblijfsvergunning kregen.
De situatie voor statushouders in Griekenland, waar veel asielzoekers de afgelopen jaren aankwamen in bootjes, is al jaren moeilijk. In 2018 stelde de Raad van State echter nog dat statushouders wèl konden terugkeren, omdat hun fundamentele mensenrechten niet werden geschonden. Door nieuwe informatie en rapporten oordeelt de raad nu dat de omstandigheden van statushouders slecht kunnen zijn. Zo moeten zij vaak al snel de asielopvang uit, maar kunnen ze daarna geen werk en een huis vinden. Sommigen leven in erbarmelijke omstandigheden en hebben niet de beschikking over basisbehoeften zoals eten, onderdak of stromend water.
De staatssecretaris laat weten dat ze de uitspraak gaat bestuderen. Om hoeveel door Griekenland erkende vluchtelingen het precies gaat die in Nederland hebben aangeklopt, is volgens een woordvoerder niet duidelijk.
VluchtelingenWerk Nederland zegt „tientallen erkende vluchtelingen” in beeld te hebben die in Griekenland op straat belandden en naar Nederland kwamen. „Deze uitspraak van de Raad van State is voor hen van groot belang. Nederland mag hen nu niet zomaar terugsturen”, aldus een woordvoerder. Dat geldt volgens hem ook voor vluchtelingen die vaak zonder dat ze het zelf weten, al een verblijfsvergunning in Griekenland hebben gekregen. Die is toegekend terwijl ze hier in een Nederlands AZC jaren wachten op de start van hun asielprocedure „vanwege de enorme achterstanden bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst”.
De uitspraak van de raad onderstreept volgens VluchtelingenWerk Nederland dat „het Nederlandse gebrek aan solidariteit in Europa” op het gebied van vluchtelingenbeleid „op den duur niet houdbaar is”. Nederland mag volgens de organisatie de bescherming van vluchtelingen die naar Europa komen niet afschuiven op de paar lidstaten waar zij de grens oversteken. Dat er een rechter aan te pas moet komen zodat Griekenland en vluchtelingen niet „aan hun lot overgelaten worden” door Nederland en de rest van Europa, noemt VluchtelingenWerk „triest”.