Op het belastingkantoor in Dublin wisten ze op 26 april gelijk hoe laat het was. Een van de ambtenaren had het belastingformulier van Ann Louise Gilligan en Katherine Zappone in behandeling genomen. Met gefronste wenkbrauwen had hij verzoek van de dames aan zijn bazen voorgelegd. De twee waren een jaar eerder in het Canadese Vancouver getrouwd en willen nu eenzelfde behandeling als andere echtparen.

Voor alle zekerheid hadden ze er meteen maar een kopie van hun trouwakte bijgedaan. Nooit eerder was er in Ierland een dergelijk verzoek binnengekomen. Als we de belastingdienst moeten geloven, haalden de ambtenaren er vervolgens de Oxford English Dictionary erbij. In de belastingwet staat bij de status van getrouwde stellen: „husband and wife.” Het woordenboek laat er geen twijfel over bestaan: een husband is een getrouwde man en een wife een getrouwde vrouw.

Zodoende kregen de dames hun belastingformulier terug met het verzoek het aan te passen. Gilligan en Zappone namen hier geen genoegen mee en gingen met belastingformulier en trouwakte naar het Ierse hooggerechtshof om gelijkstelling met andere gehuwden te eisen. Een van de juristen sprak schamper dat de belastingdienst toch wel met iets meer moest komen dan de Oxford English Dictionary.

Gilligan en Zappone geven al jaren les op het St. Patricks College in Dublin. Door vriend en vijand worden ze geprezen om de oprichting van een opleidingscentrum voor achtergestelden en minderbedeelden in Jobstown. De twee besloten na een relatie van 22 jaar in het Canadese Vancouver te trouwen. Katherine Zappone is geboren in het Amerikaanse Seattle en studeerde samen met de Ierse Ann Louise Gilligan in het Amerikaanse Boston. Zappone is lid van de Ierse mensenrechtencommissie. Gilligan is een voormalige non.

Vorige week deed rechter Liam McKechnie uitspraak. Hij besloot de vrouwen het recht te geven, hun huwelijk in Ierland proberen rechtsgeldig te laten verklaren. Tegelijkertijd liet hij doorschemeren dat daarmee niet gezegd is dat dit ook zal gebeuren. In zijn uitspraak nam hij mee dat het stel duidelijk heeft gemaakt dat het om meer te doen is dan alleen de financiële relatie. Hij verklaarde dat iedere verruiming van de rechten van homoseksuelen grote „juridische, ethische, culturele en religieuze” gevolgen zal hebben.

Begin deze week verklaarde taoiseach (de Ierse naam voor premier) Bertie Ahern tijdens een feestje -waarbij gevierd werd dat hij tien jaar voorzitter is van zijn regeringspartij Fianna Fail- dat homoseksuele paren op dezelfde belastingvoordelen en erfrechten een beroep moeten kunnen doen als andere stellen. Hij verklaarde dat dit zelfs de eerlijkste en christelijke weg is om met de kwestie om te gaan.

Volgens de taoiseach mogen echter niet alle kwesties rond homoseksualiteit op één hoop worden gegooid. „Wat het homohuwelijk betreft denk ik dat we daar in Ierland nog ver van verwijderd zijn, zoals zo veel andere landen overigens. Maar deze laatste zaak staat los van een gelijkheid in zaken die niet immoreel, illegaal of ongepast zijn.” Ongehuwde stellen betalen momenteel in Ierland hogere inkomstenbelasting en successierechten.

Een parlementaire commissie overweegt momenteel het Ierse familierecht drastisch te herzien. Een van de heikele punten is de vraag of ongehuwde partners -onder wie homoseksuele stellen- meer rechten moeten krijgen. Bij de volkstelling van 2001 werden in de Ierse Republiek 77.600 huishoudens bestaande uit ongehuwde paren geteld. Officieel werden er 1300 koppels als homoseksueel geregistreerd. Onder hen bevonden zich Ann Louise Gilligan en Katherine Zappone.