De belangrijkste oorzaak van honger is nog altijd oorlog. Van de mensen die honger lijden, wonen er twee op de drie in conflictgebieden. „Uithongering wordt nog steeds gebruikt als oorlogswapen, zodat burgers te maken hebben met voedsel- en watertekorten”, aldus Madelon Meijer van Oxfam Novib. „Markten worden gebombardeerd en gewassen en vee vernietigd.”

Daarnaast zijn volgens Oxfam Novib de klimaatcrisis en de coronapandemie belangrijke aanjagers van honger. Klimaatverandering leidt onder meer tot extreme droogte en mislukte oogsten. De afgelopen zeven jaar waren uitzonderlijk warm. Maar ook stormen en overstromingen vinden steeds frequenter plaats. Wereldwijd stegen de voedselprijzen in het afgelopen jaar intussen met 40 procent. Dat is de grootste toename in meer dan tien jaar.

De oorzaken hangen deels met elkaar samen. Klimaatverandering kan gemakkelijk leiden tot conflicten, doordat de druk op vruchtbare grond groter wordt. Mensen gaan op zoek naar grond en komen daarbij in conflict met de bestaande bevolking.

De coronapandemie heeft vooral tot honger geleid door de lockdowns die in sommige landen verstrekkende gevolgen hebben gehad voor de informele economie. Dagloners konden niet aan het werk, waardoor hun inkomsten opdroogden. Een sociaal vangnet ontbreekt in veel landen. Het leidde ertoe dat honger ook toenam in middeninkomenslanden zoals India, Zuid-Afrika en Brazilië.

In Brazilië dwong de lockdown kleine bedrijven te sluiten; meer dan de helft van de werkende Brazilianen verloor zijn baan. Het aantal mensen in extreme armoede verdrievoudigde: van 4,5 procent naar bijna 13 procent. Bijna de helft van de bevolking kampt met voedseltekorten. Overheidssteun blijft voor het grootste deel van de bevolking intussen uit.

Ook in India had de coronacrisis grote gevolgen. Meer dan 70 procent van de door Oxfam ondervraagde mensen paste zijn dieet aan vanwege geldgebrek om voedsel te kopen. De sluiting van scholen zorgt ervoor dat 120 miljoen kinderen hun hoofdmaaltijd missen. „Vooral vrouwen en meisjes worden getroffen”, stelt Meijer. „Ze eten vaak als laatste en eten het minst.”

Oxfam Novib pleit voor de creatie van eerlijke en duurzame voedselsystemen, waarin de internationale gemeenschap het voortouw zou moeten nemen. Meijer: „In plaats van steeds te laat te reageren op acute honger, moeten de grondoorzaken nu eens serieus worden aangepakt, anders blijft het dweilen met de kraan open.”