De commissie concludeerde dat duizenden ouders „ongekend onrecht” is aangedaan. Vaak ging het om mensen met een dubbele nationaliteit. Zij werden jarenlang vals beschuldigd van fraude met de kinderopvangtoeslag en kwamen in grote financiële moeilijkheden. Dat kon gebeuren doordat regering, parlement, uitvoeringsinstanties en de rechterlijke macht stuk voor stuk grote steken lieten vallen.

Het steekt SP’er Renske Leijten, die zelf deel uitmaakte van de commissie, dat de topambtenaren die door de commissie gehoord werden, nog steeds in het zadel zitten „Dat is toch geen gezicht.” Ook Edgar Mulder van de PVV is daar kritisch over. „De grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden, maar alle hoofdrolspelers zitten er nog. Niemand is veroordeeld.”

Zowel Leijten als Mulder stipt aan dat van de beloofde openheid nog weinig terechtkomt. De ondervragingscommissie kreeg niet alle gevraagde stukken en is daar „zeer ontstemd” over. „Dat is keurig Haags voor: we voelen ons belazerd, gepiepeld door Financiën”, zegt Mulder. „En dat traineren gaat tot op de dag van vandaag door.” Hij wijst erop dat ook de vaste Kamercommissie vaak „gekmakend” lang op informatie moet wachten.

De hersteloperatie voor de gedupeerden verloopt eveneens stroef, merkt Lammert van Raan van de Partij voor de Dieren op. „Waarschijnlijk omdat wantrouwen nog steeds het uitgangspunt is.” Hij brengt verder in herinnering dat demissionair premier Mark Rutte een „radicaal” andere bestuurscultuur heeft beloofd. „Een halfjaar later vraag ik me af: heb ik iets gemist?”

D66’er Hülya Kat vindt de hersteloperatie ook te lang duren. „De voortgang is op sommige punten ver te zoeken.” Ze maakt zich verder „heel veel zorgen” dat over het gebruik van nationaliteiten bij andere uitvoeringsinstanties zoals SVB en UWV. Ze wil hier snel een debat over.

Volgens GroenLinks-Kamerlid Bart Snels begrijpen veel ouders nog altijd niet waarom zij tot fraudeur zijn bestempeld. Dat lot trof „juist de meest kwetsbare mensen in de samenleving, dat vind ik het meest pijnlijke van dit hele schandaal”. Discriminatie speelde daarbij volgens Snels ook een rol. Dat mag niet nog eens gebeuren, maar daar is hij „niet gerust op”.

Voor de VVD heeft hulp aan gedupeerden de hoogste prioriteit, zei Folkert Idsinga. Hij vindt dat kabinet „zwaar moet inzetten”op verandering van de cultuur bij de Belastingdienst. Ambtenaren bij de fiscus moeten ook meer ruimte krijgen om te handelen. „Zij zitten het dichtst op de mensen”, aldus Idsinga.