Succes voor lokale partijen in Achterhoek
De gemeenteraadsverkiezingen woensdag in de Achterhoek zijn een groot succes geworden voor lokale partijen. In de meeste van de elf nieuwe gemeenten wonnen ze fors, vaak ten koste van het CDA. SGP en ChristenUnie kregen in vier gemeenten een zetel. Alleen in Bronkhorst, met plaatsen als Zelhem en Hummelo, slaagde de partij er niet in voldoende stemmen te krijgen.
De opkomst bleef in de meeste gemeenten aan de lage kant met 50 procent of zelfs lager. Opvallend is dat vooral jongeren het lieten afweten bij de verkiezingen. Het algemene beeld is dat de trouwe, oudere kiezer wel zijn of haar stem heeft laten gelden. Het lage opkomstpercentage was volgens de gemeenten vooral te wijten aan het slechte weer en de politieke desinteresse. Bij sommige gemeenten was de herindeling zonder ruchtbaarheid verlopen, waardoor veel stemmers thuisbleven.
De winst van de lokale partijen kwam vooral naar voren in de fusiegemeente Deventer (met Bathmen) waar het Algemeen Plattelandsbelang van 3,5 naar maar liefst 12,6 procent van de stemmen sprong. In de nieuwe gemeente Lochem (met Gorssel) is Gemeentebelangen zelfs de grootste partij geworden. In Zevenaar verloor het CDA ruim 10 procent, terwijl Lokaal Belang van 4 procent naar ruim 20 procent ging.
Het CDA verloor verder fors in Zutphen, Oude IJsselstreek en Deventer. De VVD liet een wisselend beeld zien in de einduitslag, terwijl de PvdA zich grotendeels handhaafde of iets verloor.
De ChristenUnie in Deventer hoopte voor de verkiezingen op twee zetels. Het werd er één. „De opkomst was erg laag”, zegt W. de Jong, die zijn zetel in de raad behoudt. „Procentueel gezien zijn we iets gestegen. In Bathmen krijgen we traditioneel niet zo veel stemmen. Ik ben erg benieuwd naar het stemgedrag van kerkelijke mensen.”
Volgens hem hebben mensen met een SGP-achtergrond de ChristenUnie merkbaar gesteund in de aanloop naar de verkiezingen, onder andere door mee te helpen met folderen.
In Doetinchem behield de ChristenUnie-SGP haar enige zetel. Wel werden er op de fractie zo’n honderd stemmen minder uitgebracht dan bij de vorige verkiezingen. „Ik vraag me af hoe dat komt”, aldus de nummer twee op de lijst, G. J. Averesch. Averesch was sinds 1994 met een korte onderbreking acht jaar raadslid. Elke vier jaar wisselt het raadlidmaatschap tussen een ChristenUnie-lid en een SGP’er. Averesch is vooral benieuwd naar het stemgedrag van jonge kiezers met een ChristenUnie-achtergrond. Vooraf was er een mogelijkheid dat er zelfs twee zetels zouden worden gehaald. „Maar aan de andere kant is het zo dat we bij een erg hoge opkomst misschien helemaal geen zetel hadden gekregen.”
Ruim 250.000 kiezers stemden woensdag voor de herindeling van 27 gemeenten. Dat aantal is teruggebracht naar elf. Deze gemeenten zijn: Deventer-Bathmen, Oude IJsselstreek, Montferland, Groenlo-Lichtenvoorde, Bronckhorst, Berkelland, Lochem (met Gorssel), Aalten, Zutphen (met Warnsveld), Zevenaar (met Angerlo) en Doetinchem (met Wehl). Deventer was de enige gemeente buiten Gelderland waar gestemd werd voor een gemeentelijke herindeling.
Bewoners van de gemeente die ontstaat door de samenvoeging van Groenlo en Lichtenvoorde, gaven woensdag ook hun voorkeur op voor een nieuwe naam van hun gemeente. De meeste stemmen gingen naar de combinatie Groenlo-Lichtenvoorde. Veel Lichtenvoordenaren waren het vooraf niet eens met de zes voorgestelde namen voor de nieuwe fusiegemeente. Volgens een voorlichter kan dat een reden zijn voor de lage opkomst in de gemeente.