Executie in Fallujah wekt woede Arabische wereld
De Iraakse premier Ayad Allawi heeft woensdag laten weten „zeer verontrust” te zijn over het bericht dat een Amerikaanse marinier zaterdag in een moskee in de Iraakse stad Fallujah een gewonde, kennelijk ongewapende Irakees heeft doodgeschoten.
Allawi’s kantoor zei dat de premier de zaak heeft opgenomen met de bevelhebber van de Amerikaanse troepen in Irak, George Casey. Deze heeft hem verzekerd dat een spoedonderzoek in gang is gezet en dat de Iraakse regering van alle bevindingen op de hoogte zal worden gehouden. „In tegenstelling tot anderen”, besloot de verklaring, „zal de premier de uitkomst van het onderzoek afwachten alvorens zich verder over dit incident uit te laten.”
De Amerikaanse ambassadeur bij de VN, John Negroponte, sprak zijn spijt uit over het incident in Fallujah. Als er regels zijn overtreden, zal het recht zijn loop krijgen, zei hij, maar de Amerikaanse inspanningen om opstandelingen uit Fallujah te verwijderen zullen er niet door worden ondermijnd.
Allawi reageerde met zijn verklaring kennelijk op toenemende woede onder de Iraakse bevolking over de schietpartij van zaterdag, die door een Amerikaanse cameraman werd vastgelegd.
Ook in de rest van de Arabische wereld heeft de executie van de gewonde man grote commotie veroorzaakt. In de kranten werd de moord op de Brits-Iraakse hulpverleenster Margaret Hassan erdoor overschaduwd. Het lot van de 59-jarige Hassan, directeur in Irak van de hulpverleningsorganisatie CARE International, werd betreurd en veroordeeld. Maar de beelden van de schietpartij in Fallujah werden in elke nieuwsuitzending herhaald, becommentarieerd en aangevoerd als bewijs voor wat veel Arabieren geloven: dat de Verenigde Staten bezig zijn Irak en de Irakezen te vernietigen. Veel kranten publiceerden foto’s van de videobeelden op hun voorpagina.
De schietpartij in de moskee werd in de Arabische wereld afwisselend voorgesteld als een oorlogsmisdaad die het ware gezicht toont van de Amerikaanse invasie en een nieuw debacle dat de Verenigde Staten schaadt en hun pogingen om stabiliteit in Irak te brengen ondermijnt.
De Libanese krant Al-Safir sprak van „koelbloedige moord”; de Saudische, pan-Arabische krant Asharq al-Awsat waarschuwde voor een nieuw ’Abu Ghraib’, de gevangenis die het middelpunt vormde van een schandaal eerder dit jaar over mishandeling en vernedering van Iraakse gevangenen.
Een woordvoerder van de Palestijnse Fatah-organisatie in Zuid-Libanon zei dat de handelwijze van de Amerikaanse marinier die de gewonde Irakees in Fallujah doodde niet verschilt van wat de Israëlische strijdkrachten doen in de Palestijnse gebieden. De radicale Libanese Hezbollah-militie beschuldigde de Amerikanen van „georganiseerde moord” op het Iraakse volk.
Een medewerker van een autoverhuurbedrijf in de Jordaanse hoofdstad Amman zei dat hij de beelden van de schietpartij in de moskee zo weerzinwekkend vond dat hij de tv had uitgezet. De Amerikanen zijn criminelen, zei de 29-jarige Youssef al-Atoum, en maken geen onderscheid tussen een moskee en hun slagvelden.
„De Amerikanen uitroeien is de manier om het internationale terrorisme te bestrijden”, zei de Jordaanse zakenman Isa Samawi (42).
Al-Atoum noch Samawi wilde commentaar geven op de moord op Hassan, die zich tegen de oorlog in Irak had uitgesproken. Daar hadden zij geen beelden van gezien of nieuws over vernomen, zeiden zij.
De Libanese moslimgeestelijke sjeik Afif Nabulsi noemde beide gebeurtenissen „barbaarse daden die niet kunnen worden vergoelijkt.”
De wederopbouw van Irak wordt op deze manier een moeilijke zaak, zei de Libanese politiek commentator Rajeh Khoury. „Als de oorlog zo meedogenloos verder gaat, denk ik dat de democratie waar de VS over praten zal worden geboren uit Iraaks bloed, en dat is niet goed voor het imago van de VS of de democratie.’
Eenendertig Iraakse agenten die op de terugweg waren van een training in Jordanië zijn in handen gevallen van een gewapende bende. De agenten werden zondag overmeesterd in een hotel in de stad Rutba, in het westen van Irak, zei een agent die wist te ontkomen. De agenten zouden zijn meegenomen door de daders, zo’n twintig gewapende mannen.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en het kantoor van premier Ayad Allawi konden het bericht niet bevestigen. Ook de Amerikaanse ambassade in Amman zei van niets te weten.
De agenten zouden afkomstig zijn uit de provincie Diyala. Een maand geleden werden negen Iraakse agenten vermoord toen ze vanuit Jordanië naar de Zuid-Iraakse stad Karbala reisden.