IEA: waterkracht is ‘vergeten gigant’ van schone elektriciteit
Waterkrachtcentrales spelen een zeer belangrijke rol in de wereld bij de energietransitie en het verlagen van de uitstoot van broeikasgassen. Het is daarom van belang dat meer investeringen worden gedaan in waterkracht, willen landen aan de klimaatdoelstellingen voldoen. Dat schrijft het Internationaal Energie Agentschap (IEA) in een rapport.
Het IEA spreekt van een „vergeten gigant” als het gaat om waterkrachtcentrales en hun vermogen om grote hoeveelheden energie op te wekken met lage uitstoot. Volgens het agentschap zal de wereldwijde groei van centrales dit decennium flink afzwakken in vergelijking met het verleden. Er wordt gerekend op een capaciteitstoename tot 2030 met 17 procent, geleid door China, India, Turkije en Ethiopië. Maar die verwachte groei ligt wel beduidend lager dan de 25 procent in de voorgaande tien jaar.
Waterkrachtcentrales hebben volgens het IEA de mogelijkheid om snel de stroomopwekking te verhogen of te verlagen afhankelijk van de vraag, in tegenstelling tot energiecentrales die draaien op kolen, gas of kernenergie. Daardoor zijn ze zeer geschikt als aanvulling op zonne- en windenergie waarvan de productie beïnvloed kan worden door bijvoorbeeld weersomstandigheden.
Vorig jaar was waterkracht goed voor een zesde van de totale elektriciteitsproductie in de wereld. Daarmee is het de grootste bron van stroom met lage uitstoot. Maar volgens het IEA is meer nodig als het gaat om beleid van overheden om waterkracht te stimuleren. Nu zijn er nog veel drempels die nieuwe projecten belemmeren, zoals langdurige vergunningstrajecten, hoge kosten en risico’s rond impact op het milieu. Ook kan er weerstand van lokale gemeenschappen tegen nieuwe projecten zijn. Dit schrikt investeerders af.
„Waterkracht is de vergeten gigant van schone elektriciteit en moet prominent op de energie- en klimaatagenda worden gezet als landen serieus zijn om hun doelstellingen voor nul uitstoot te behalen”, zegt IEA-directeur Fatih Birol. Het agentschap heeft een reeks aanbevelingen gedaan om de bouw van nieuwe projecten en de modernisatie van bestaande centrales te versnellen. Zo moet er bijvoorbeeld meer zichtbaarheid komen op de inkomsten uit waterkrachtprojecten op de langere termijn om zo investeerders te trekken.
Overigens kan er wel uitstoot van CO2 of methaan ontstaan uit stuwmeren van dammen door rottende vegetatie in het water. Daarnaast kunnen dammen zorgen voor ontregeling van het ecosysteem, bijvoorbeeld omdat vissen er niet doorheen kunnen op weg naar paai- of voedselgebieden.
