Ontkroond en onttroond na de Tweede Wereldoorlog
„Koningskronen rolden van gezalfde hoofden als appelen van bomen in herfsttooi”, schreef een historicus over de revoluties aan het einde van de Eerste Wereldoorlog. En na de Tweede was het niet anders. Niet alleen de dictators die deze oorlog veroorzaakten, vielen. Ook koningen en keizers tuimelden van hun troon. Soms als kind.
In zeven landen werd de monarchie afgeschaft: in Albanië, Bulgarije, Italië, Kroatië, Mantsjoekwo, Roemenië en Vietnam. Zoals Daniela Hooghiemstra het recent in haar biografie van prinses Irene verwoordde: „In 1954 maakten Beatrix en Irene voor het eerst persoonlijk kennis met andere, door historisch trauma geplaagde collega’s die de moderne tijd in gekatapulteerd waren. Nog maar elf families functioneerden rond het midden van de jaren vijftig in Europa als erfelijk staatshoofd, meestal zonder politieke macht. Anderen leefden in ballingschap, worstelend met beheer en onderhoud van landgoederen en kastelen. Als hun hertogdom of land niet meer bestond, hadden ze soms geen nationaliteit. Elkaar hadden ze door oorlog en revolutie uit het oog verloren.” Een tragische tijd.
De andere kant was er overigens ook. Jordanië werd in 1946 een koninkrijk. In Spanje herstelde dictator Franco in 1947 formeel de monarchie, al duurde het tot na zijn dood in 1975 voordat er weer een koning was.
