Daarom meent DNB, die de bovengenoemde ontwikkeling met veel aandacht bekijkt, dat het toezicht op die markten moet veranderen. Vooralsnog mengen grote techbedrijven als Apple en Google zich in Nederland nog vooral met betalingsdiensten op de markt. Ook zijn er samenwerkingen tussen techbedrijven en banken op het gebied van de cloud.

In andere landen nemen techbedrijven een veel prominentere rol in. Zo kunnen in China vrijwel alle bankzaken via techbedrijven als Alibaba en Tencent worden geregeld. In de Verenigde Staten biedt Apple een eigen creditcard aan en gaat Google betaalrekeningen in de markt zetten.

DNB schetst vier scenario’s die sterk van elkaar verschillen. Zo gaat het van banken die weinig doen en door techbedrijven uit de markt worden gedrukt tot zeer innovatieve banken die de strijd met de techbedrijven volop kunnen aangaan. „Dat zijn mogelijkheden, geen voorspellingen”, legt directeur toezicht van DNB, Steven Maijoor, uit. „Als toezichthouder maakt het ons ook niet uit welke bedrijven er winnen, zolang ze maar voldoen aan het toezicht, zorgen voor een stabiele markt en het vertrouwen van consumenten hebben.”

Dat laatste hebben banken nu nog voor op grote techbedrijven. Met name vanwege de bescherming van hun data staan veel mensen wantrouwend tegenover techbedrijven. Tegelijkertijd merkt DNB dat diezelfde consumenten ook veel persoonlijke gegevens zomaar weggeven aan ondernemingen als Facebook en Google.

Europees

De opkomst van ‘big tech’ geeft ook de noodzaak aan om het toezicht anders vorm te geven en met name op Europees gebied. „Dit zijn grote, internationale bedrijven. Die kun je beter gezamenlijk aanpakken”, aldus Maijoor.

Zo werkt de Europese Unie al aan een wet waarmee zogeheten kritieke ICT-toeleveranciers aan toezicht kunnen worden onderworpen. Bijvoorbeeld voor clouddiensten, waarbij Amazon, Microsoft en Google de markt grotendeels in handen hebben, kan dit handig zijn. Maijoor: „Dat is heel vernieuwend, want tot nu toe verliep het toezicht via de bank. Dan keken we of de overeenkomsten in orde waren.”

Om de techbedrijven voor te blijven, moeten banken en verzekeraars ervoor zorgen zelf vernieuwend genoeg te zijn. Nederlandse financiële instellingen lopen daarmee wel behoorlijk vooraan in Europa, weet de DNB-directeur. Maar toch is het lastig concurreren met techbedrijven om het juiste personeel aan te trekken. „Dat is ook een reden dat banken graag met cloudaanbieders optrekken. Dan kunnen ze toegang krijgen tot heel specialistisch personeel.”

Angst dat banken bepaalde voorzieningen als geldautomaten niet meer willen aanbieden als techbedrijven de markt op komen, heeft Maijoor niet echt. „Die bedrijven zullen ook aan onze eisen moeten voldoen als ze een bankenvergunning aanvragen.”

Kritiek

Eerder had Google, wegens aanhoudende kritiek, toegezegd dat het de eigen invloed in de wereld van onlineadvertenties zou beperken. Maar het bedrijf gaat het blokkeren van zogenoemde ‘tracking cookies’ uitstellen tot uiterlijk eind 2023. Eerder was het de bedoeling dat dit begin 2022 zou gebeuren. De kritiek op Google kwam van toezichthouders en adverteerders omdat andere bedrijven het moeilijker zouden kunnen krijgen om te concurreren met het techbedrijf op de markt voor online-advertenties. Google is zelf een grote speler op het gebied van reclames.

Door middel van tracking cookies kunnen internetgebruikers op detailniveau worden gevolgd. Daarmee kunnen adverteerders dan zeer specifieke reclames aanbieden. Stel dat Google bijvoorbeeld ziet dat iemand zoekt naar wasmachines, dan kan het concern ervoor zorgen dat die persoon op de volgende bezochte site een advertentie voor een wasmachine te zien krijgt. En wie vaak zoekt naar kinderkleren, is misschien ook wel geïnteresseerd in speelgoed of vakanties voor het hele gezin, informatie die Google te gelde kan maken.

Concurrenten

Google maakte al eerder bekend dat het een ‘privacy sandbox’ wil gaan inbouwen in Chrome, de meest gebruikte browser wereldwijd. Daardoor zouden cookies van andere concurrende bedrijven niet goed werken.

In maart werd gemeld dat het Amerikaanse ministerie van Justitie zich zorgen maakt over het voornemen van Google om tracking cookies te blokkeren omdat het bedrijf daarmee rivalen op de advertentiemarkt kan hinderen. De Britse mededingingswaakhond heeft onderzoek gedaan naar de geplande veranderingen en houdt nauwlettend toezicht op de zaak.