Ja, de economie herstelt zich snel nu het aantal besmettingen afneemt en de vaccinatiegraad toeneemt. In 2021 groeit de economie met 3,2 procent en in 2022 naar verwachting met 3,3 procent per jaar.

Het niveau van het bruto binnenlands product (bbp) klimt zelfs sneller dan verwacht. Met andere woorden: Er wordt de komende tijd ieder jaar weer meer geproduceerd en verdiend. Het herstel lijkt krachtiger dan na de financiële crisis in 2008 (eerste grafiek).

Consumenten durven ook steeds meer de portemonnee te trekken (tweede grafiek). Tijdens de coronacrisis hielden veel Nederlanders toch de hand op de knip. Fysiek geld uitgeven was ook lange tijd niet mogelijk omdat veel winkels dicht zaten, met als gevolg een diepe dip voor de detailhandel.

Maar geld uitgeven heeft ook veel met vertrouwen te maken. Onzekerheid deed de economie geen goed. Onzekerheid over je inkomsten als zzp’er bijvoorbeeld. Of blijft je baan wel behouden als werknemer?

Mensen met een flexibel contract worstelen nog steeds met die vraag. Dat zijn vooral jongeren en die raakten massaal hun baan kwijt tijdens de coronacrisis (derde grafiek). „De klap is ongelijk verdeeld”, zei CPB-directeur Pieter Hasekamp dinsdagmorgen daarover. „Vooral jongeren tot 25 jaar kwamen zonder werk te zitten. Een deel van hen vond snel elders een baan. Werknemers uit de horeca gingen bijvoorbeeld aan de slag bij de GGD of in de bezorgdiensten.”

Omvallen

De baanonzekerheid is nog niet voorbij. De werkloosheid zal nog licht stijgen. Hasekamp: „De overheidssteun valt na het derde kwartaal van dit jaar weg. Er zullen dan nog bedrijven omvallen en mensen kunnen alsnog hun baan verliezen.”

Mensen die wel redelijk zeker zijn van hun baan hoeven niet op veel loonsverhoging te rekenen de komende jaren. De loonstijgingen blijven beperkt, verwacht het CPB.

Ook werkgeversorganisatie AWVN meldde dinsdag in De Telegraaf dat stevige loonsverhogingen er ondanks het krachtige herstel van de economie voorlopig niet in zitten. „De buitenwereld heeft het idee dat de crisis achter de rug is, maar op veel plekken is daar helemaal geen sprake van”, stelt AWVN-directeur Raymond Puts in de krant. „Er is ontzettend veel onzekerheid, over de vaccinatiecampagne, nieuwe coronavarianten, het aflopen van steunmaatregelen en het terugbetalen van schulden. Ook de grondstoffenschaarste en oplopende inkoopprijzen kunnen roet in het eten gooien. Het is een cocktail die ervoor zorgt dat de mogelijkheden voor loonsverhoging er niet of beperkt zijn.”

Kabinet

Een factor van betekenis is welk kabinet Nederland krijgt, vindt CPB-directeur Hasekamp. „Wat er op Prinsjesdag aan plannen wordt gepresenteerd, heeft behoorlijke invloed op de economie. We zijn heel benieuwd welk kabinet eruit rolt en met welke plannen dat komt.

Hoe gaat het bijvoorbeeld om met levensvatbare bedrijven die in de crisis grote schulden bij de overheid hebben opgebouwd? Worden die deels kwijtgescholden of moeten ze toch worden afbetaald? Dat is voor hen een groot verschil.”

Het herstelbeleid van de overheid moet zich volgens Hasekamp richten op wat hij noemt het „faciliteren van aanpassingen in de economie.” Daarbij verwijst hij ook naar langetermijnuitdagingen op het terrein van klimaat, onderwijs, wonen en de arbeidsmarkt.